Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 68

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 68
68 systemic theory; sjá Bursik, 1988; Bursik og Grasmick, 1993; Sampson og Groves, 1989; Shaw og McKay, 1942/1969). Samkvæmt þessari kenningu er grenndarsamfélögum með félagsgerð sem einkennist af tíðum búferlaflutningum, háu hlutfalli einstæðra foreldra, lágri stéttarstöðu íbúa og skorti á efnahagslegum björgum hættara við auk- inni tíðni afbrota og unglingafrávika. Ástæðan er einkum sú að þessi félagsgerðarein- kenni eru talin minnka félagslegan auð (e. social capital) í grenndarsamfélaginu, það er, þau eru talin veikja félagsleg tengsl á milli íbúa og nágranna, auk þess sem þau eru talin veikja samstöðu og samtakamátt íbúanna (að hluta til vegna skertra tengsla á milli þeirra). Þannig þekkir fólk síður nágranna sína í grenndarsamfélagi þar sem búferlaflutningar eru tíðir; aðstæður einstæðra foreldra skerða oft getu þeirra til þess að mynda tengsl og viðhalda tengslum við nágranna og aðra foreldra í grenndarsam- félaginu og lág stéttarstaða íbúa og útbreiddur efnahagslegur skortur getur dregið úr samstöðu íbúa og getu þeirra til þess að starfa saman á grundvelli grenndarsamfélags- ins. Lítill félagsauður í grenndarsamfélaginu er talinn hafa áhrif á frávikshegðun barna og unglinga með margvíslegum hætti. Gisin tengslanet og skortur á samstöðu meðal íbúa eru talin draga úr grenndareftirliti með unglingum og jafnaldrasamfélagi þeirra (Sampson og Groves, 1989; Sampson, Raudenbush og Earls, 1997). Þannig skipta íbúar sér líklega síður af börnum og unglingum sem þeir kunna engin deili á og vera má að skortur á samstöðu og trausti á milli íbúa dragi úr vilja þeirra og áræðni til þess að skipta sér af eða koma í veg fyrir frávikshegðun barna og unglinga. Gisin tengsl milli íbúa eru einnig talin draga úr beinu félagslegu taumhaldi foreldra á sínum eigin börn- um (Coleman, 1988; Krohn, 1986; Sampson, 1997). Þannig hefur Coleman (1988) bent á að þéttni félagstengsla milli foreldra í grenndarsamfélaginu (þ.e. að hve miklu leyti foreldrar ungmenna í grenndarsamfélaginu þekkjast innbyrðis) hafi veigamikil áhrif á það hve mikið taumhald er á börnum og unglingum (sjá Þóroddur Bjarnason o.fl., 2005; Þórólfur Þórlindsson o.fl., í prentun). Séu þétt tengsl á milli foreldra í grennd- arsamfélaginu fjölgar til muna þeim kringumstæðum þar sem hegðun unglinga er undir beinu eða óbeinu eftirliti foreldra. Jafnframt má ætla að aukin tengsl á milli foreldra í grenndarsamfélaginu auðveldi þeim og hvetji þá til þess að sýna samstöðu um félagsleg norm í samskiptum sínum við börn og unglinga (Jón Gunnar Bernburg og Þórólfur Þórlindsson, í prentun). Börn og ungmenni komi því til með að upplifa aukna samstöðu um ríkjandi norm samfélagsins. Samkvæmt þessari kenningu hefur félagsgerð og félagsauður grenndarsamfélags- ins útbreidd áhrif á frávikshegðun unglinga í grenndarsamfélaginu. í samræmi við þessa kenningu setjum við fram þá tilgátu að félagsgerðareinkenni skólahverfisins (tíðni búferlaflutninga, hlutfall einstæðra foreldra, stéttarstaða íbúa) hafi tölfræðileg áhrif á frávikshegðun unglinga (þ.e. á umfang frávikshegðunar í skólahverfinu), jafn- vel þótt persónulegum aðstæðum þeirra sjálfra sé stjórnað tölfræðilega (þ.e. burtséð frá því hvort þeir sjálfir hafi flutt nýlega, burtséð frá því hvort þeir sjálfir búi hjá báð- um foreldrum o.s.frv.). Loks er talið að jafnaldrahópurinn hafi mikil áhrif á frávikshegðun unglinga með félagslegu námi og jafnaldraþrýstingi (sjá yfirlit í Warr, 2002). Áhrif jafnaldrahópsins ÞAÐ ÞARF ÞoRP …
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.