Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 68

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 68
68 systemic theory; sjá Bursik, 1988; Bursik og Grasmick, 1993; Sampson og Groves, 1989; Shaw og McKay, 1942/1969). Samkvæmt þessari kenningu er grenndarsamfélögum með félagsgerð sem einkennist af tíðum búferlaflutningum, háu hlutfalli einstæðra foreldra, lágri stéttarstöðu íbúa og skorti á efnahagslegum björgum hættara við auk- inni tíðni afbrota og unglingafrávika. Ástæðan er einkum sú að þessi félagsgerðarein- kenni eru talin minnka félagslegan auð (e. social capital) í grenndarsamfélaginu, það er, þau eru talin veikja félagsleg tengsl á milli íbúa og nágranna, auk þess sem þau eru talin veikja samstöðu og samtakamátt íbúanna (að hluta til vegna skertra tengsla á milli þeirra). Þannig þekkir fólk síður nágranna sína í grenndarsamfélagi þar sem búferlaflutningar eru tíðir; aðstæður einstæðra foreldra skerða oft getu þeirra til þess að mynda tengsl og viðhalda tengslum við nágranna og aðra foreldra í grenndarsam- félaginu og lág stéttarstaða íbúa og útbreiddur efnahagslegur skortur getur dregið úr samstöðu íbúa og getu þeirra til þess að starfa saman á grundvelli grenndarsamfélags- ins. Lítill félagsauður í grenndarsamfélaginu er talinn hafa áhrif á frávikshegðun barna og unglinga með margvíslegum hætti. Gisin tengslanet og skortur á samstöðu meðal íbúa eru talin draga úr grenndareftirliti með unglingum og jafnaldrasamfélagi þeirra (Sampson og Groves, 1989; Sampson, Raudenbush og Earls, 1997). Þannig skipta íbúar sér líklega síður af börnum og unglingum sem þeir kunna engin deili á og vera má að skortur á samstöðu og trausti á milli íbúa dragi úr vilja þeirra og áræðni til þess að skipta sér af eða koma í veg fyrir frávikshegðun barna og unglinga. Gisin tengsl milli íbúa eru einnig talin draga úr beinu félagslegu taumhaldi foreldra á sínum eigin börn- um (Coleman, 1988; Krohn, 1986; Sampson, 1997). Þannig hefur Coleman (1988) bent á að þéttni félagstengsla milli foreldra í grenndarsamfélaginu (þ.e. að hve miklu leyti foreldrar ungmenna í grenndarsamfélaginu þekkjast innbyrðis) hafi veigamikil áhrif á það hve mikið taumhald er á börnum og unglingum (sjá Þóroddur Bjarnason o.fl., 2005; Þórólfur Þórlindsson o.fl., í prentun). Séu þétt tengsl á milli foreldra í grennd- arsamfélaginu fjölgar til muna þeim kringumstæðum þar sem hegðun unglinga er undir beinu eða óbeinu eftirliti foreldra. Jafnframt má ætla að aukin tengsl á milli foreldra í grenndarsamfélaginu auðveldi þeim og hvetji þá til þess að sýna samstöðu um félagsleg norm í samskiptum sínum við börn og unglinga (Jón Gunnar Bernburg og Þórólfur Þórlindsson, í prentun). Börn og ungmenni komi því til með að upplifa aukna samstöðu um ríkjandi norm samfélagsins. Samkvæmt þessari kenningu hefur félagsgerð og félagsauður grenndarsamfélags- ins útbreidd áhrif á frávikshegðun unglinga í grenndarsamfélaginu. í samræmi við þessa kenningu setjum við fram þá tilgátu að félagsgerðareinkenni skólahverfisins (tíðni búferlaflutninga, hlutfall einstæðra foreldra, stéttarstaða íbúa) hafi tölfræðileg áhrif á frávikshegðun unglinga (þ.e. á umfang frávikshegðunar í skólahverfinu), jafn- vel þótt persónulegum aðstæðum þeirra sjálfra sé stjórnað tölfræðilega (þ.e. burtséð frá því hvort þeir sjálfir hafi flutt nýlega, burtséð frá því hvort þeir sjálfir búi hjá báð- um foreldrum o.s.frv.). Loks er talið að jafnaldrahópurinn hafi mikil áhrif á frávikshegðun unglinga með félagslegu námi og jafnaldraþrýstingi (sjá yfirlit í Warr, 2002). Áhrif jafnaldrahópsins ÞAÐ ÞARF ÞoRP …
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126

x

Uppeldi og menntun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.