Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 87

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 87
87 uppistöðuna í rannsókninni. Frásagnarsjálf hefur rutt sér til rúms sem rannsóknar- fyrirbæri í mörgum fræðigreinum og lengi verið þekkt í myndlist. Hugtakið frásagn- araðferð tengist því að koma skipulagi á reynslu/upplifanir og bæta við kunnáttu og skilning; að koma skipulagi á daglegt líf í frásögn. Myndsköpun er ein leið til þess, þ.e. að myndskreyta eigin lífsreynslu og hugsanir. Fr­ás­ag­nar­aðfer­ð Hugtakið frásögn (e. narrative) vísar til mikilvægis hverskonar frásagnar: í söng, leik, skáldskap eða sjónlistum. Bruner (1990) sýndi fram á að það væri manneskjunni eðli- legt að skipuleggja og setja fram upplifanir sínar og reynslu í frásagnarformi. List- greinar frásagnarformsins (söngur, leiklist, skáldskapur eða sjónlistir) hafa engu að síður gegnt jaðarhlutverki í skólakerfi v­esturlanda þótt maðurinn hafi byggt merki- legar byggingar til að hýsa og koma á framfæri menningararfi okkar í formi safna, tón- listarhúsa og leikhúsa. Stór hluti menningararfleifðar okkar og trúarbragða byggist á frásagnarformi (Bruner, 1996; Eisner, 1997). Sögur móta umgjörð um reynslu fólks og frásögn getur varpað ljósi á líf þess, bæði fyrir það sjálft og aðra. Líkt og Rantala (1997) segir: „við lifum lífinu sem í sögu“ (bls. 221). Þetta styður það sem Bruner (1996) heldur fram um mikilvægi þess að búa yfir frásagnarfærni og frásagnarskilningi til þess að eiga auðveldara með að koma skipulagi á líf okkar og til þess að finna okkur stað í þeirri veröld sem við hrærumst í. Fr­ás­ag­nar­s­jálf Hugtakið frásagnarsjálf eins og það er notað hér lýsir því endalausa ferli að skapa eigin lífssögu. Með því að segja sögur af eigin myndverkum opnast ungmennum ótal túlkunarmöguleikar sem endurspegla sýn þeirra á lífið og veröldina kringum þau. Ricoueur (1988) segir að við séum alltaf að endurskapa lífssöguna og það gerist í gegnum allar sögurnar sem manneskjan segir af sjálfri sér, sannar og tilbúnar. Því má spyrja hvaða áhrif túlkun nemandans hefur á eigið verk, hvernig breytist það, hvað á sér stað? Teikning þar sem nemandi hefur sett fram eigin sýn á veröldina getur opnað leið til frásagnarsjálfs. Kati Rantala segir: „að skapa myndverk og lýsa því er áhrifarík leið til þess að viðhalda samfelldri lífssögu sem er þó í stöðugri endurskoðun“ (1997, bls. 236). Myndsköpun má líkja við leikvöll ímyndunaraflsins, þar sem sköpuð er ný tilvera í núinu eða ný sýn á framtíðina. Þetta leiðir hugann að því hvernig ungmenni geta skapað frásagnarsjálf gegnum sögurnar sem þau segja af eigin sköpunarverkum. Nemendur geta gert upplifanir sín- ar áþreifanlegar með því að nota tungumál myndlistarinnar. í myndum sínum geta þeir sett fram hugsanir sínar, skynjanir og tilfinningar tengdar raunverulegri reynslu og þannig verða þær tiltækar til frekari uppgötvana og skýringa. Það að gera reynslu áþreifanlega eða sýnilega gerir tilkall til frekari ígrundunar. í sköpunarferlinu geta myndverk þróast sem frásögn; sagt sjónræna sögu og gert hið ósýnilega aðgengilegra. En það er jafnframt í munnlegri frásögn nemenda sem frásagnarsjálf verður til. Fornäs (1995) telur að skilningur á táknum felist í að greina inntak þeirra með því að túlka RÓSA K R I S T Í n J ú L Í US D ÓT T I R
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.