Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 100

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 100
100 verkum sem þau hafa gert öðlast þau skilning á eigin sjálfi. Sjálfsskilningur þeirra styrkist síðan enn frekar við íhugun. Líkt og rannsókn Kati Rantala (1998, 1997) stað- festir þessi rannsókn að slík íhugun gefur nemendum tækifæri til að tengja eigin ver- öld myndsköpun sinni og opna leið til frásagnarsjálfs. Nemendur eiga frumkvæði í listsköpun sinni og framkvæma. Þeir nota eigin dóm- greind í mati sínu á hvernig hefur tekist til og það stuðlar að löngun til að gera enn betur. Þeir setja sér með öðrum orðum nýtt takmark til að stefna að. Meðal þess sem niðurstöðurnar sýna er að myndsköpun veitir unglingunum aukið sjálfstæði, t.d. með því að nota þær aðferðir sem þeir hafa lært og nota eigin dómgreind í sjálfsmati. Já- kvætt sjálfstraust endurspeglast í fullyrðingum þeirra þegar þeir lýsa því að það sem skipti mestu máli, við mat á myndverkum þeirra, sé þeirra eigin skoðun og mat. Hér endurspeglast trú unglinganna á því sem þeir telja sig færa um, líkt og Bruner (1996) heldur fram, en líka óttinn við það sem kann að vera þeim um megn, þó listsköpunin hvetji þá áfram. Ungmennin í rannsókninni endurspegla þær tvær hliðar sjálfsmynd- ar sem Bruner (1996) gengur út frá; hinn gerandi þátt (agency) og mat (evaluation). Þau upplifa sig sem gerendur, færa um að stjórna eigin athöfnum. Rannsóknin sýnir að persónulegur ávinningur unglinganna af myndlist og mynd- sköpun er margslunginn. Myndir þeirra fjalla um þætti í lífi þeirra sem skipta þá máli, jafnt myndir þeirra sem kjósa að túlka tilfinningar í verkum sínum og þeirra sem leggja mesta áherslu á að sýna færni sína á sviði myndlistarinnar, þ.e. að búa til mynd- verk sem þeim þykir fagurfræðilega einhvers virði. í myndsköpun sinni og listrænum athöfnum takast unglingarnir á við það frelsi sem slíkt gefur en einnig sjálfskapaðar hömlur. Með öðrum orðum, þeir vinna innan þessa ramma sem þeir setja sér. Þó þeir líti svo á að myndsköpun veiti þeim nánast ótakmarkað frelsi eru þeir vel meðvitaðir um þær takmarkanir sem eru til staðar, t.d. takmarkanir ákveðinna miðla. Kröfurnar sem myndlistanám gerir til ungmenna eru einskonar línudans milli frelsis og takmark- ana; það þarf að fylgja ákveðnum grunnreglum en samt er frelsi til að stíga út fyrir þessi norm (Rantala og Lehtonen, 2001). Myndsköpun og listrænar athafnir ungling- anna merkja í huga þeirra sjálfstæði, sjálfsfullnægju, jafnvægi milli takmarkana og frelsis og sjálfsaga. aЭ lOKUM­ Ég lít svo á að þessi rannsókn varpi nokkru ljósi á það hvert hlutverk myndsköpun- ar er í lífi ungmennanna tuttugu sem tóku þátt í rannsókninni. Myndir þeirra fjalla um þætti í daglegu lífi sem skipta þau máli, svo sem gleði og sorg. Ég tel mikilvægt að við hlustum á ungt fólk og lærum af því, greinum hvað það er í reynslu þess sem gefur því skapandi kraft og veitir fagurfræðilegum áhuga þess byr undir báða vængi. Raddir ungmennanna í rannsókninni segja mér að það sé upplifun þeirra á sjálfum sér sem sjálfsábyrgum, sjálfstæðum einstaklingum sem skapa samband við sjálfa sig í myndsköpun. Ef litið er til þess hvaða lærdóm megi draga af niðurstöðum rannsóknarinnar er mikilvægt að beina sjónum að gildi myndsköpunar fyrir ungmenni. Myndlist hefur H LU T V ER K MY n DS Kö PU n A R Í DAG L EG U L Í F I U n G M En n A
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.