Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 100

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 100
100 verkum sem þau hafa gert öðlast þau skilning á eigin sjálfi. Sjálfsskilningur þeirra styrkist síðan enn frekar við íhugun. Líkt og rannsókn Kati Rantala (1998, 1997) stað- festir þessi rannsókn að slík íhugun gefur nemendum tækifæri til að tengja eigin ver- öld myndsköpun sinni og opna leið til frásagnarsjálfs. Nemendur eiga frumkvæði í listsköpun sinni og framkvæma. Þeir nota eigin dóm- greind í mati sínu á hvernig hefur tekist til og það stuðlar að löngun til að gera enn betur. Þeir setja sér með öðrum orðum nýtt takmark til að stefna að. Meðal þess sem niðurstöðurnar sýna er að myndsköpun veitir unglingunum aukið sjálfstæði, t.d. með því að nota þær aðferðir sem þeir hafa lært og nota eigin dómgreind í sjálfsmati. Já- kvætt sjálfstraust endurspeglast í fullyrðingum þeirra þegar þeir lýsa því að það sem skipti mestu máli, við mat á myndverkum þeirra, sé þeirra eigin skoðun og mat. Hér endurspeglast trú unglinganna á því sem þeir telja sig færa um, líkt og Bruner (1996) heldur fram, en líka óttinn við það sem kann að vera þeim um megn, þó listsköpunin hvetji þá áfram. Ungmennin í rannsókninni endurspegla þær tvær hliðar sjálfsmynd- ar sem Bruner (1996) gengur út frá; hinn gerandi þátt (agency) og mat (evaluation). Þau upplifa sig sem gerendur, færa um að stjórna eigin athöfnum. Rannsóknin sýnir að persónulegur ávinningur unglinganna af myndlist og mynd- sköpun er margslunginn. Myndir þeirra fjalla um þætti í lífi þeirra sem skipta þá máli, jafnt myndir þeirra sem kjósa að túlka tilfinningar í verkum sínum og þeirra sem leggja mesta áherslu á að sýna færni sína á sviði myndlistarinnar, þ.e. að búa til mynd- verk sem þeim þykir fagurfræðilega einhvers virði. í myndsköpun sinni og listrænum athöfnum takast unglingarnir á við það frelsi sem slíkt gefur en einnig sjálfskapaðar hömlur. Með öðrum orðum, þeir vinna innan þessa ramma sem þeir setja sér. Þó þeir líti svo á að myndsköpun veiti þeim nánast ótakmarkað frelsi eru þeir vel meðvitaðir um þær takmarkanir sem eru til staðar, t.d. takmarkanir ákveðinna miðla. Kröfurnar sem myndlistanám gerir til ungmenna eru einskonar línudans milli frelsis og takmark- ana; það þarf að fylgja ákveðnum grunnreglum en samt er frelsi til að stíga út fyrir þessi norm (Rantala og Lehtonen, 2001). Myndsköpun og listrænar athafnir ungling- anna merkja í huga þeirra sjálfstæði, sjálfsfullnægju, jafnvægi milli takmarkana og frelsis og sjálfsaga. aЭ lOKUM­ Ég lít svo á að þessi rannsókn varpi nokkru ljósi á það hvert hlutverk myndsköpun- ar er í lífi ungmennanna tuttugu sem tóku þátt í rannsókninni. Myndir þeirra fjalla um þætti í daglegu lífi sem skipta þau máli, svo sem gleði og sorg. Ég tel mikilvægt að við hlustum á ungt fólk og lærum af því, greinum hvað það er í reynslu þess sem gefur því skapandi kraft og veitir fagurfræðilegum áhuga þess byr undir báða vængi. Raddir ungmennanna í rannsókninni segja mér að það sé upplifun þeirra á sjálfum sér sem sjálfsábyrgum, sjálfstæðum einstaklingum sem skapa samband við sjálfa sig í myndsköpun. Ef litið er til þess hvaða lærdóm megi draga af niðurstöðum rannsóknarinnar er mikilvægt að beina sjónum að gildi myndsköpunar fyrir ungmenni. Myndlist hefur H LU T V ER K MY n DS Kö PU n A R Í DAG L EG U L Í F I U n G M En n A
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.