Búnaðarrit - 01.01.1992, Blaðsíða 207
um sjálfsagt ákvæði að ræða í samræmi við eldri lög og hefðir.
Jafnframt kynni að vera ástæða til að árétta, að selalátrin tilheyri
bújörðum eftirleiðis sem hingað til.
Pá segir: „Öll skot eru bönnuð nær friðlýstum látrum en 2 km
Samkvæmt gildandi lögum, frá 1849, er bannað að skjóta sel nær
selalátrum en svarar 1/2 mílu (dönsk míla), en það eru um 3,7 km.
Æskilegt má teljast að miða áfram við svipaða friðhelgi selalátra.
Ekki mætti þá skjóta sel innan hennar, en umráðamönnum jarða
heimilt að skjóta vargfugl til verndar æðarvarpi óháð því ákvæði, en
mjög víða eru selalátur og varplönd í nábýli.
Innanverður Breiðafjörður er afar sérstætt svæði, sem náttúru-
verndarmenn bera fyrir brjósti, að ekki sé spillt. Þarna eru gósen-
lönd margra fuglategunda, m.a. æðarfugls, skarfa og lunda. Selalát-
ur eru þar um allt, frá fornu fari, við fastaland og út um eyjar. Þess
vegna var svæðið friðað í heild fyrir selaskotum á miðri síðustu öld
og hefur verið það til þessa. Núgildandi lög um þetta eru frá 1925.
Gert er ráð fyrir því í frumvarpinu að afnema þau og opna þar með
svæðið fyrir þeim, sem sækja vilja þangað til fanga. Einkennilegt er,
að slík tillaga komi frá hinu nýja umhverfismálaráðuneyti, og
líklegast, að um mistök sé að ræða.
Eigi samhliða að afnema friðunarlínuna frá 1925 og afhenda
sjávarútveginum öll umráð yfir selastofnunum, utan látra, hlýtur
umhverfisráðuneytið að þurfa að átta sig betur á hlutverki sínu.
Ekkert launungarmál hefur það verið alilengi undanfarið, að áhugi
sjávarútvegsmanna fyrir selastofnum við landið beinist að því einu
að skerða þá sem mest.
Búnaðarþing leggur á það áherzlu, að löggjöf sé við það miðuð, að
selaafurðir geti orðið verðmætar á ný og til gagns og hlunninda á
fjölda veiðijarða umhverfis land, svo sem löngum áður. Nægi ekki
hefðbundnar nytjar til að halda stofnunum innan æskilegra stærðar-
marka, sé það hlutverk umhverfisráðuneytis að grípa til aðgerða.
Varðandi friðaða svæðið á innanverðum Breiðafirði bendir ýmis-
legt til, að þar, og víðar, fari að verða tímabært að takmarka
grásleppuveiðar og þann mikla netafjölda, sem þeim fylgir allt að
landsteinum, eigi þær ekki að valda skaða í lífríki landsins.
8. Búnaðarþing telur 17. gr. um hvítabirni afar ófullkomna og fela í sér
vissar mótsagnir. Hver á að meta á hættulegu augnabliki, hvað gera
skuli? Yrði sá sekur að lögum, sem gripi til vopna í stað þess að hringja
suður í ráðuneyti við hættulegar aðstæður? Slíkar spurningar koma
fram, og nauðsynlegt sýnist að hafa ákvæði um þetta raunsærri en þau,
sem í frumvarpinu eru.
9. f 18. grein er rakið, hvernig umhverfisráðherra geti aflétt friðun hinna
205