Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Blaðsíða 34

Tímarit Máls og menningar
ig í hverskyns átökum til þess að
tryggja fullveldi Vietnams. En at-
burðarásin gerði þessa stefnu ófram-
kvæmanlega.
í Norður-Vietnam er nú að sjálf-
sögðu alræði kommúnista. En einnig
aðrir flokkar eru aðilar að stjórn-
inni og meira kveður að borgaraleg-
um og lýðræðislegum áhrifuin og á-
hrifum menntamanna en í Kína.
Jarðnæði hefur verið skipt, sam-
vinnufélög stofnuð og samyrkjubú-
skapur hafinn. 1958 hóf þjóðin að
framkvæma þriggja ára áætlun sem
hafði að markmiði skjóta iðnþróun
og nýtízkulegan landbúnað. 1960
hófst fyrsta fimm ára áætlunin. Þar
sem aðstæður eru hliðstæðar því sem
gerist í Kína — og þannig er oftast
háttað — hefur Norður-Vietnam
fylgt kínverskum fyrirmyndum. Svip-
uð mistök hafa verið gerð og stjórn-
in sækir styrk sinn í sömu uppsprettu-
lindir. En stefnan er ekki eftiröpun;
Ho Chi Minh reynir eins og Mao að
aðlaga marxismann raunveruleikan-
um í heimalandi sínu.
Norður-Vietnam hefur fleygt svo
fram á sviði iðnaðar að landið myndi
nú megna að iðnvæða suðurhlutann.
Þessi iðnvæðing kann senn að láta að
sér kveða um gervalla Suðaustur-
Asíu. (í undirstöðugreinum er hún
komin mun lengra en í Thailandi og
Burma). En norðurhlutinn þarf mjög
á því að halda að fá hrísgrjón frá
suðurhlutanum; áður fyrr fluttu
norðanmenn fimmtung eða fjórðung
eða meira af matvælum sínum frá
Saigon — og greiddu með kolum og
öðrum hráefnum sem nægilegt er af
fyrir norðan. Jafnt efnahagsleg og
stjórnmálaleg framtíð Vietnams er
háð því að landið verði sameinað —
eins og segja má um hina sundurlim-
uðu Kóreu. Sameining myndi einnig
styrkja Vietnam mjög sem sjálfstætt
ríki og gera því kleift að standa gegn
hverskyns ytri ásælni.
Af þessum og öðrum enn nærtæk-
ari ástæðum gerði Ho Chi Minh sér
einlægar vonir um að staðið yrði
heiðarlega við Genfarsamningana.
Þegar Diem kom í veg fyrir friðsam-
lega sameiningu lenti Alþýðulýðveld-
ið Vietnam í vanda. Það kærði sig
ekki um vopnuð átök sem myndu enn
veikja Vietnam, en engin leið var að
una því að suðurhlutinn yrði limað-
ur frá til frambúðar.
Jafnvel eftir að stjórn Diems kom
í veg fyrir verzlunarviðskipti lét
Norður-Vietnam hjá líða að ýta und-
ir leyniheri Viet Minh í suðurhlutan-
um. Það voru hryðjuverk Ngo Dinh
Cans í sveitaþorpunum sem neyddu
Hanoi til að beita sér fyrir aukinni
skæruliðabaráttu. Yfir kommúnistum
í suðurhlutanum vofði bæði sú hætta
að þeir yrðu myrtir einn af öðrum
og að baráttan gegn Diem lyti for-
ustu þjóðernissinna. í desember
1958, eftir að tuttugu leiðtogar Viet-
cong höfðu látið lífið í Phui Loi, ein-
336