Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Side 67

Hálfmáninn
ekki lengur að liggja uppi á mönimu. í þetta skiptið fór hún ekki í burðar-
stóli, hún leigði mannreið og hvarf út í myrkrið. Hún gaf mér rúmfötin
mín. Rélt áður en hún fór reyndi hún að halda niðri í sér grátinum, en að
síðustu sprengdu hjartatárin stifluna. Hún vissi að ég, einkadóttir hennar,
gæti ekki farið að heimsækja hana. Eg grét eins og ég vissi ekki hvernig
fólk fer að því að gráta, teygði munninn frain í totu, andlitið var fullt af
gráti. Ég var dóttir hennar, vinur, huggun. En ég gat ekki hjálpað henni,
nema á þann hátt, sem ég vildi alls ekki. Eftir á að hyggja; við mæðgurnar
vorum eins og flökkuhundar, til þess eins að fylla munninn, urðum við að
þola allskyns píslir, eins og líkami okkar væri ekkert annað en einn munnur.
Vegna þessa munns urðum við að bjóða allt annað falt. Ég hataði ekki
mömmu, nú skildi ég allt saman. Það var ekki hennar löstur, ekki sök
munnsins, það var sök brauðsins. Með hvaða rétti átti okkur að skorta
brauð? Þessi skilnaður slöngvaði allri armæðu fortíðarinnar framan í mig.
En hálfmáninn, sem bezt þekkti tárin mín, lét ekki sjá sig. Það var niða-
myrkur, glytti einu sinni ekki á maurildi. Mamma hvarf inn í myrkrið eins
og skuggalaus vofa. Ég var hrædd um, að hún yrði ekki grafin hjá pabba,
þótt hún ætti nú að deyja. Ég yrði einu sinni ekki fær um að finna gröf
hennar. Ég átti aðeins þessa mömmu, þennan vin. Ég stóð ein eftir, ein uppi
í tilverunni.
XIV
Ég fengi aldrei að sjá mömmu aftur. Astin dó í hjarta mínu, eins og blóm
sem hélar á vordegi. Ég æfði mig af samvizkusemi að skrifa, til að geta
hjálpað skólastýrunni að afrita þýðingarlitil skjöl. Ég varð að verða til ein-
hvers gagns, ég borðaði annarra mat. Mér var ekki eins farið og skólasystrum
mínum, þær gerðu ekkert annað en að veita öðrum athygli, hvað aðrir borð-
uðu, klæddust eða sögðu. Ég kærði mig aðeins um sjálfa mig, skugginn
minn var vinur minn. „Ég“ var alllaf í huga mínum, því enginn annar lét
sér annt um mig. Ég elskaði sjálfa mig, aumkaði sjálfa mig, uppörvaði sjálfa
mig, ávitaði sjálfa mig. Ég skynjaði sjálfa mig eins og ég væri allt önnur
persóna. A líkama mínum urðu breytingar, sem ollu mér bæði kvíða og
feginleik, rugluðu mig í ríminu. Ég fór um hann höndum eins og fíngerð,
mjúk blóm. Ég gat einvörðungu skeytt um nútíð, framtíð var mér engin til.
Ég hugsaði heldur ekki langt fram í tímann. Ég borðaði annarra mat og vissi
rétt mun á hádegi og aftni, jafnvel skeytti engu hvað tímanum leið. Án
vonar er enginn tími til. Ég var eins og fest einhvers staðar upp, þar sem
24 Tuti
369