Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 44

Tímarit Máls og menningar
við að geyma of lengi, svo að það úldnaði og sló á myglu. Hann kvæntist
aldrei og var þó efnaður og safnaði peningum.
Hann átti tvo peningapoka. Annan hafði Guðleif móðursystir mín saumað
og gefið Birni. Það var upphaflega tóhakspoki með fangamarki Björns og
rauðum hekk í kring og dregið fyrir opið með siffrugarni. Hinn pokann
hafði saumað stúlka á Kálfafelli, Guðný Brynjólfsdóttir. Hann var úr
svörtu flaueli og baldýruð í með silfurvír áttablaða rós. Sagt var, að Birni
hafi litizt vel á þær Guðleifu og Guðnýju, þegar þau voru í hlóma lífsins.
1 pokunum geymdi Björn málmpeninga sína. Nokkuð af þeim varðveitti
hann þó í blikkstaukum, sem hann hafði fundið rekna á fjörum. Suma batt
hann í tuskur, en seðlana hafði hann í Passíusálmunum sínum og tók þá
úr þeim á lönguföstu, á meðan hann söng sálmana. Þá vafði hann þá inn
í bréf og stakk því í lítinn kassa baklausan. Þessar fjárhirzlur læsti Björn
niðri í kistu og lágu þær á víð og dreif í kistunni. Á efri árum tók Björn
upp á því að bera á sér peninga og hafði þá í rýju í vestisvasa sínum.
Þetta þótti skrýtið og réðu menn það helzt þannig, að hann kynni betur við
sig með peninga í vasanum, því að aldrei þurfti hann til þeirra að taka.
Björn ríslaði oft við peninga sína. Ekki var hann talinn peningahræddur,
og oft bað hann hina og þessa að geyma fyrir sig peninga stund og stund.
Björn var talinn fremur aðsjáll, þó kannski fremur við sjálfan sig en aðra,
og gat verið rausnarlegur, þegar hann tók sig til að gefa. Hann var hjálp-
samur með peningalán og ótortrygginn á endurgreiðslur, enda mun það ekki
hafa átt sér neinar undantekningar, að loforð fólks í Suðursveit stæðu eins
og stafur á bók, og peningalán voru heilög mál, sem menn töluðu ekki öðru-
vísi um en í lágahljóðum. Ríflegastar voru þó gjafir Björns, þegar hann var
manaður til að gefa, því að honum var áskapaður sá eiginleiki hins eilífa
íslendings, að standast það aldrei að vera manaður, jafnvel þó að manið
stefndi honum í opinn dauða.
Þá var á Reynivöllum pillur, sem Þorsteinn hét, Guðmundsson, síðar bóndi
á efra bænum. Einn dag var hann að smíða með skarpbeittum tálguhníf.
Björn var þar nærri. Einhverjar væringar höfðu þá gengið milli þeirra.
Þorsteinn manar Björn að ganga á hnífinn og heldur honum fyrir framan
sig, þannig, að oddurinn veit að kviðnum á Birni. Hann þurfti ekki lengi
að mana. Björn veður fattur rakleitt á hnífsoddinn, og það hjó nærri, að
Þorsteinn yrði höndum seinni að sveifla hnífnum til hliðar, áður en blaðið
stæði á kafi í kviðnum á Birni. Það var mál manna, að Björn kynni ekki
að hræðast.
138