Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 49

Björn á Rcynivölllum
sjóveður. Að vera á sæsíiiu var að vera á sjó: Nú eru þeir á sæsínunni.
Þegar hann bað þess, að fiskur kæmi á öngulinn sinn, hafði hann þessi orð
um: Það vildi ég það kæmi nú á lókinn minn. Að jalla var að hægja sér,
og jall var stór mannakukkur. Ingunni, konu Eyjólfs hreppstjóra, kallaði
hann Kindarpjöskuna. Sóttarsiddnan var nafn á einni dóttur Eyjólfs og
reyndar fleira kvenfólki. Sakablýjaður og sakablý, merkingar þessara orða
munu nú gleymdar. Hróarsjallinn hét einhver ósýnileg vera, ekki góð. Dólg-
ur og dylgja voru tólkur. Veigarinn í Kelduskógum var slúlka á efra bæn-
um, sem Rannveig hét. En það vitnar um ímyndunarafl Björns í orðasköpun,
að þessi sama stúlka var líka puntuð með nöfnunum Smusa, Smusarin,
Smusarinn og Kelduskógarnýrað. Þetta voru gælunöfn hjá Birni. Loðin-
völlur var piltur á Breiðabólsstaðarhæjunum, sem Lúðvík hét. Fisa nefndist
skalli. En skallann á sjálfum sér kallaði Björn Suðursveitina.
Þannig skreytti Björn Arason málfar sitt miklum fjölda uppáflattkomandi
orða, sem margur, er eitthvað skildi, liafð'i gaman af, orða, sem hristu svo-
lítið upp í andlega lífinu í Suðursveit og urðu máski ýmsum örvun til um-
þenkinga um málsköpun. Það var góð ánægja að heyra Björn sjálfan segja
þessar nýlundur sínar, hressilegan, sperrtan og háleitan, tinandi, skemmtilega
skrækróma og eilítið spotzkan, framan í áheyrendurna.
Björn átti hest, sem Blakkur hét. Hann hafði miklar mætur á þessum grip
og hafði vakið á honum athygli með því að kalla hann Blankúruna. Fólki
á Breiðabólstaðarbæjunum varð einatt hugsað til ævintýris, og oftast með
hryllingi, sem þeir nutu eitt sinn sameiginlega, Björn og Blankúran.
Það var einn dag í kyrru veðri, að Björn reið sig út á Reynivallafjöru
á Blankúrunni til þess að forvitnast um reka. Þá var mikið vatn í Breiðabóls-
staðarlóni, en leið Björns út á fjöruna lá vestan lónsins, um austurjaðar
Breiðamerkursands.
Björn ríður síðan austur fjöruna, trúlega alla leið að fjörumörkum, og
hefur þá lónið á vinstri hönd. Hann mun ekki hafa fundið neitt markvert
rekið og þótt fjöruferðin lítið frægðarverk, ef hann sneri við sömu leið og léti
klárinn lötra þurran sandinn upp að Reynivöllum. Björn gerir því drjúgt
úr litlu og hleypir Blankúrunni til sunds í Breiðabólsstaðarlón, austur undir
fjörumörkunum. Þarna var lónið mjög breitt og djúpt. Þar að auki bætir
Björn gráu ofan á svart og tekur stefnuna skáhallt, vestan til við Breiða-
bólsstaðarbæina. Þetta hefur því varla verið skemmra en hálfs annars kíló-
metra haf.
Fólk á bæjunum kom fljótlega auga á ferðir Björns, og hvert mannsbarn
143