Tímarit Máls og menningar - 01.05.1973, Blaðsíða 75

Rögnvaldur Finnbogason
Af palestínskum sjónarhól
i
„Þrettánda dag hins tólfta mánaðar - þe. mánaðarins Adar - þann dag er
óvinir Júða höfðu vonað að fá yfirbugað þá... söfnuðust Júðar saman í
borgum sínum um öll skattlönd Ahasverusar konungs til þess að leggja hend-
ur á þá, er þeim leituðu tjóns. Og enginn fékk staðizt fyrir þeim, því að
ótti við þá var kominn yfir allar þjóðir. Og allir höfðingjar skattlandanna
og jarlarnir og landstjórarnir og embættismenn konungs veittu Júðum lið,
því að ótti við Mordekai var yfir þá kominn. Því að Mordekai var mikill
orðinn við hirð konungs, og orðstír hans fór um öll skattlöndin, því að mað-
urinn Mordekai varð æ voldugri og voldugri. Og Júðar drápu óvini sína
hrönnum; vógu þá með sverði, myrtu þá og tortímdu þeim, og fóru þeir
með hatursmenn sína eftir geðþekkni sinni. Og í borginni Súsan drápu
Júðar og tortímdu 500 manns... En aðrir Júðar þeir er bjuggu í skatt-
löndum konungs, söfnuðust saman og vörðu líf sitt með því að hefna sín á
óvinum sínum og myrða 75.000 meðal fjandmanna sinna - en eigi lögðu
þeir hendur á fjármuni þeirra.“
Á þennan hátt er sagt frá hetjudáðum Júða í Esterarbók og hefur mörg-
um að vonum þótt shkt rit eiga lítið erindi í helgiritasafn Biblíunnar. Engu
að síður er bókin þar, hvað sem dómi Lúters og annarra vandlætara hður,
og hún er það öllum Júðum til gleði og ánægju, því margur þj óðrembings-
fuhur Gyðingur hefur fengið særðirm þjóðarmetnaði og stolti svalað við
lestur þessarar hókar. Nútíma bibhurannsóknir hta yfirleitt á hókina sem
sögulega skáldsögu, sem samin hafi verið einhverntíma á 4. öld fyrir
Kr. til að skýra uppruna Púrímhátíðar Gyðinga. Höfundur bókarinnar
hefur eflaust verið einn af þeim mikla fjölda Gyðinga í dreifingunni -
eða diaspóra - sem náin kynni hafði af íran þeirra tíma og persneskmn hátt-
um, þótt öh sé sagan með ævintýra- og kynjablæ. En sagan speglar þó fyrst
og fremst hlutskipti Gyðingsins um aldir - hins ofsótta manns og þjóðar-
brots, sem ætíð hýr undir refsivendi duttlungafuUra hai-ðstjóra, sem verður
skotspónn spilltra stjómvalda sem athygli lýðsins og hatri er beint að,
þegar viðkomandi landsfeður hafa leitt ógæfu og hrun yfir þjóð sína.
5tmm
65