Tímarit Máls og menningar - 01.05.1973, Blaðsíða 88

Tímarit Máls og menningar
að lifa saman í friði á iandinu, en að stofnað væri Gyðingaríki. Hugmyndir
mínar um innsta eðli Gyðingdómsins samræmast ekki þeirri framtíðarsýn, að
upp rísi Gyðingaríki með landamærum og eigin her og stundlegu veraldar-
valdi, þótt veikt væri. Ég óttast, að Gyðingdómurinn sjálfur biði við það
tjón - einkum ef þröngsýn þjóðernisstefna festi rætur meðai okkar, en gegn
slíkri stefnu höfum við oft þurft að berjast halramlega, þótt ekkert Gyðinga-
ríki væri til. Við lifum ekki á tímum Makkabeanna. Ef við snerum til baka
og mynduðum þjóð í pólitískum skilningi, væri það að snúa baki við hinu
andlega samfélagi voru, sem grundvallað er á snilligáfu spámamianna. Ef
við vegna ytri aðstæðna neyðumst þó lil að axla þessa byrði, skulum við
bera hana með tillitssemi og skilningi.“
Því miður varð þróun mála sú í Palestínu sem Einslein óttaðist mest og
fram kemur í þessari grein hans. Israelsríki með öllum sínum her, stutt af
erlendu fjármagni, er orðinn ógnvaldur sinna arabisku nágranna fyrir botni
Miðjarðarhafs. Lega landsins er sú, að það er efnahagslega og hernaðarlega
mjög mikilvægt þeim ríkjum, er að því liggja. Þess vegna er það þeim mun
sorglegra, að ekki skyldi reynast irnnt að stofna sambandsríki Palestínu-
Araba og Gyðinga, byggt á lýðræðislegum grunni, þar sem menntun, verk-
menning og efnahagslegir bakhjarlar Gyðinga á Vesturlöndum hefðu stuðlað
að og flýtt fyrir mennirfgarlegri endurreisn og þróun landanna fyrir botni
Miðjarðarhafs. Þau orð Theodórs Herzls, er hann skrifar löngu áður en
ísraelsríki varð að veruleika og áttu að vekja hugmyndinni velvilja og styrk á
Vesturlöndum, - að shkt ríki gæti orðið útvörður evrópskra áhrifa á þessum
slóðum í framtíðinni, bæði í menningarlegu og pólitísku tilliti, hafa því
miður sannazt á óheppilegan hátt.
Styrjöldin við Egypta 1956, þar sem ísraelsmenn ganga erinda hinna gömlu
nýlenduvelda á þessum slóðum, Frakka og Englendinga, gegn arabiskum ná-
grönnum, færði bæði Egyptum og öðrum heim sanninn inn það, að vald-
hafar hins nýja ríkis styddust við öfl á Vesturlöndum, er fyrir hvern mun
vildu halda Arabaríkjunum í viðjum fátæktar og hinnar gömlu niðurlæg-
ingar nýlendutímans. Onnur afleiðing þessarar styrjaldar varð sú, að hin
nývaknaða þj óðernisstefna Araba margefldist og hafi einhverjir hinna arab-
isku nágranna Ísraelsríkis litið shka þróun mála hornauga eftir þennan at-
burð, þá batt Sexdagastríðið 1967 enda á þær efasemdir. Styrjaldir ísraels-
rikis hafa því fyrst og fremst þrýst saman sundruðum öfluni hinna arabisku
ríkja; þeim sýnist öllum í dag sem öryggi þeirra sjálfra verði aldrei tryggt
fyrr en erkióvinurinn, Ísraelsríki, sé úr sögunni, a. m. k. í þess núverandi
78