Tímarit Máls og menningar - 01.05.1973, Blaðsíða 32

Tímarit Máls og menningar
að þeir aðilar innan flokksins, sem ráða yfir nokkru fjármagni eða eignum
hljóta að geta skilið, að forsenda íslenzkrar fjármagnsmyndunar og eigna-
myndunar er sjálfræði þjóðarinnar yfir auðlindum lands og sjávar. Því minni
fjármagnsmyndun, því nauðsynlegra er sjálfræðið. Ef menn halda að ís-
lenzkir aðilar geti verið hlutgengir í samvinnu við erlent fjármagn um fram-
kvæmdir, þá mun fljótt koma á daginn að þeir verða gleyptir með húð og
hári. Það yrðu ekki margir íslenzkir kaupmenn starfandi hér á landi, ef er-
lendir verzlunarhringar fengju aðstöðu hér til reksturs, né heldur kaupfélög.
Forustuliði Sjálfstæðisflokksins gengur illa að skilja þau sannindi, að undir-
staða staðbundins og þjóðlegs kapítalisma er sjálfstæði þjóðarinnar og utan-
ríkisstefna, sem markast af hagsmunum hennar eingöngu. Sama skammsýnin
og skilningsskorturinn ríkir um þessi mál í forustuliði flokksins eins og um
verzlunarmál yfirleitt. Samkvæmt rannsóknum og skýrslum virðist mikið
skorta á að lögboðnir skattar greiðist af verzlun. Verzlunarmórallinn er nú
ekki mikið frábrugðinn þeim á tímum danskra selstöðukaupmanna og ein-
okunar, en nú er kvarði og lóð rétt, en fanga leitað í sama tilgangi á annan
hátt. Bankapólitík Sjálfstæðisflokksins var sú að veita sem mestu fé til verzl-
unar, með því að draga féð frá undirstöðuatvinnuvegunum og styrkja með
því flokksfylgið, þar eð hluti verzlunargróðans rann til flokksstarfsins.
Landbúnaðarpólitík flokksins stefndi að því að færa byggðina í landinu
sem mest saman og fækka bændum, jafnframt var reynt að halda í flokks-
fylgið í sveitum með sporslupólitík. Tilburðir voru til þess að lama sölufélög
bænda, sem ekki voru undir áhrifum flokksins og reynt var á allan hátt að
tengja saman og samræma hagsmuni samvinnuhreyfingar og einkareksturs,
slæva þá aðila, sem lykilaðstöðu höfðu innan samvinnuhreyfingarinnar og
fletja út mismuninn á samvinnuverzlun og einkaverzlun, sem sagt, að seyra
hugmyndir arftaka vefaranna frá Rochdale um hlutverk samvinnustefnunnar.
Landbúnaður á íslandi átti aðeins að miðast við brýnustu neyzluþarfir á
hverjum tíma og álítast haggi á þjóðarbúskapnum. Formaður Alþýðuflokks-
ins var einkum hafður til þess að prédika stefnu Sj álfstæðisfIokksins í þess-
um málum og þá einnig stefnu Alþýðuflokksins. Stefnan var að gera íslenzka
bændastétt að ölmusumönnum og nota þau gæði og hlunnindi, sem jörðum
þeirra fylgdu, kaupsýslulýð Sj álfstæðisflokksins til hagsbóta. Einnig skyldi
alls ekki hirt um búsetu í dreifbýlinu, ef nýta mætti svæði til virkjana og
uppistöðulóna og skipti þá ekki máli hvort um einstæða staði væri að ræða
náttúrufarslega eða menningarlega. Tengslaleysi tötraborgarans við land og
sögu kom þar glöggt í ljós. Nýlega hefur bankaskrifari nokkur verið látinn
22