Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Blaðsíða 72

Tímarit Máls og menningar
með leyfi, ef það verði ekki einsog það var. Svör sagnfræðingsins eru ekki
skýr. (69)
Þegar hann hefur endanlega yfirgefið hana mæla þau sér mót í sundlaug,
þar sem eftirfarandi orðaskipti eiga sér stað:
Ég má ekki sjenera þig með grátstaf í kverkum. Ég busla í vatninu og
þykist. Mig svíður í sálina að sjá þig. Ég segi það allt í einu:
Ég sé svo eftir þér.
Já-
Ég veit hvað jáið þýðir. Það þýðir: og ég eftir þér. En þú mátt ekki segja
meira en já. Af því þú fórst. Hvarfst mér frá. Varðst að fara. Af einhverjum
ástæðum. Af þínum ástæðum. (84)
Það er hún sem knýr á og reynir að orða tilfinningar sínar. Minnst af því
sem hún hugsar segir hún þó við hann upphátt, og þegar hún gerir það
kostar það sérstakt átak og kemur henni sjálfri á óvart. Þess í stað talar hún
við hann í hljóði um leið og hún (á svo táknrænan hátt) „grætur í kafi“. Tár
hennar renna saman við vatnið, og tengjast þar með flæðinu og öldumynd-
inni, og tilfinningum sínum sökkvir hún undir yfirborðið." Hún „þykist“
vegna þess að hún vill ekki „sjenera" bann. Þetta kemur einnig vel heim og
saman við kenningar Barthes. Þeir sem elska eru haldnir þeirri spurningu af
hverju þeir sé ekki elskaðir, en lifa samtímis í þeirri trú að þeir séu í
rauninni elskaðir af hinum elskaða sem bara segi það ekki.12 Þegar þau Alda
og Anton svo hittast við og við af tilviljun í bænum tala þau saman í
frösum um málefni sem ætla má að hvorugt hafi nokkurn áhuga á. Allt til
að breiða yfir og fela. Sem fyrr er það hún sem talar. Eins og ætlast er til
reynir hún að bera sig hressilega, halda sér uppi á yfirborðinu og vera þar
með önnur en hún er:
Blessaður. Nemendur að útskrifast þessa dagana ekki satt. Jájá. (77)
Það er athyglisvert að um leið beitir Alda tungumálinu sem vopni í
viðleitni sinni til að ná valdi á umhverfinu (karlveldinu, Antoni) og gera sig
þannig að súbjekti. Þetta gerir hún með því að „vera sniðug“, nota tungu-
málið á óvæntan, djarfan hátt í samtölum við fólk, einkum karlmenn, snúa
út úr, hæða og „spæla“.13 Þannig er hún alltaf að koma viðmælandanum á
óvart og jafnvel að gera hann orðlausan. Það fyrsta sem Alda segir við
Anton er þessa eðlis. „Ertu í skátunum“ (8), spyr hún um leið og hún
verður vör við regnhlífina sem hann spennir upp fyrir hana og það áður en
hún hefur svo mikið sem séð hann. Með þessu gerir hún hann að smástrák,