Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Blaðsíða 115

Að vera tvíkynja og deyja aldrei
hringdans. Hundur gelti. Laure leit aftur á sessunauta sína. Eintómt kossa-
flens, káf, ekkert nema löggild látalæti!“
D. S.: A vissan hátt má segja að þarna sé kvikmyndatækni beitt, rétt er
það. En síðasta setningin víkur frá tækni kvikmyndarinnar. Til að byrja með
er eins og kvikmyndavél sé á hreyfingu og nemi allt. En þetta er bara ekki
kvikmyndavél, heldur rödd sögumanns. Það er tvennt ólíkt. Setningu eins og
„löggild látalæti!" væri aldrei hægt að segja í kvikmynd. Það er rétt að ég nýti
mér ýmis tækniatriði kvikmyndarinnar, en það er að vissu leyti til þess að
sýna hve takmörkuð hún er. Nú eru uppi áform um að kvikmynda Skugga af
lífi, en ég veit ekki hvort ég á að leyfa það, því að ég veit að í kvikmyndinni
verður aldrei hægt að segja „löggild látalæti!“.
F. R.: Víkjum nánar að nýjustu skáldsögu þinni, Skugga af lífi. Þetta er
fyrst og fremst ástarsaga, er það ekki?
D. S.: Jú, það er rétt. Þetta er ástarsaga, en um leið hugleiðing um ástina.
Bókin er hvorki heimspekileg né full af kenningum, en ég held samt að undir
yfirborði frásagnarinnar sjálfrar sé að finna annað lag: hugleiðingu um ástina.
Hitt meginviðfangsefni þessarar skáldsögu er mér líka afar hugleikið, en það
er hugleiðing um bækur, um menninguna sem slíka.
F. R.: Áður en við förum nánar ofan í söguna er ég að hugsa um að reyna
að draga efni hennar saman svo að lesandinn átti sig betur á spjalli okkar.
Sagan fjallar um konu og mann sem verða ástfangin. Maðurinn, Pierre, er
bókmenntakennari. Hann er á miðjum aldri, vel giftur konunni Annie, á með
henni börn og lifir sléttu og hamingjuríku lífi, a.m.k. að því er virðist utan frá
séð. Laure, ástkona hans, er talsvert yngri en hann. Hún vinnur á bókasafni
og unir líka að því er virðist hag sínum vel þegar sagan hefst. Skáldsagan fjallar
svo um ástarsamband Pierre og Laure, ástríður og átök þeirra á milli. Persón-
urnar virðast ofur venjulegar og stíllinn er látlaus. Hvers vegna?
D. S.: Eitt af helstu metnaðarmálum mínum sem rithöfundar er að dæla
nýrri merkingu í daglegt mál. Eða öllu heldur: minna á að það mál sem við
köllum daglegt hefur fjölskrúðugri merkingu en fólk heldur. Þannig er ég
fremur að minna á en búa til. Þú segir persónurnar vera „venjulegar", en ég er
nú ekki alveg sammála því. Engin manneskja er „venjuleg“, við erum öll
einstök. Ef vel er að gáð finnst fjársjóður í hvers manns sál. Starf skáld-
sagnahöfundarins er að finna þann fjársjóð og fella hann í orð.
F. R.: Er einhver sérstök ástæða fyrir nafngift persónanna?
D. S.: Þessi skáldsaga er svo sem ekki troðfull af táknum, en nafnið á
Laure er vitaskuld ekki út í bláinn. Laure er nafna konunnar sem Francesco
Petrarca, ítalska ljóðskáldið góðkunna sem uppi var á 14. öld orti um. Hann
var trúbador sem felldi hug til hefðarkonunnar Laure de Noves. Hann orti til
105