Húnavaka - 01.05.1972, Side 8

6
HÚNAVAKA
verið flæmdir héðan burtu úr því. Hér hefur sambýli þjóðar og lands
verið nátengdara og samslungnara en víðast annars staðar: „Eitt er
landið, ein var þjóð, auðnan sama beggja," mælir skáldið Matthías
og hann bætir við: „Saga þín er saga vor, sómi þinn vor æra, tár þín
líka tárin vor, tignarlandið kæra.“
Við höldum ekki þessa helgistund í kirkju í dag. Engin kirkja af
manna höndum gjörð rúmaði þann fjölda, er hingað hefur lagt leið,
seiddur af tiifrum og tign íslenzkrar náttúru. Við erum í helgum
lundi á Húsafellsstað, skreyttum listaverkum hins mikla meginsmið-
ar. Hér mætti segja eins og sagt var forðum: „Drag skó þína af fótum
þér, því að staðurinn sem þú stendur á er heilög jörð.“ Við eigum
marga slíka helgidóma í faðmi fjalla og dala, þar sem allt logar af
dýrð, þar sem tign og stórmerki sköpunar Guðs eru auðsæ, hvert
sem augum er litið. Hér á þessum slóðum blasir landslagsfegurðin
við, fjallasýnin óviðjafnanleg með Eiríksjökul sem krýndan konung
og Hafrafell og Strút honum til hvorrar handar. Hér angar loftið
heita sumardaga af skógarilmi og ómar af þrastasöng. Hér berst að
niður silfurtærrar ár og lætur ljúflega í eyrum. Hvergi er loftið tær-
ara, himinninn heiðari og Guð nær en í slíkum náttúruhelgidómi.
Skáldin og listamennirnir hafa þá líka lofað þennan stað og aðra
áþekka að verðleikum í verkum sínum. Þeir sem langdvölum hafa
verið erlendis eða farið vítt um heiminn vita, að hvergi er sérkenni-
legri náttúrufegurð en einmitt hér í þessu landi. Það er vansæmd að
liafa þegið af Guði svo fagurt land og láta sér fátt um fegurð þess
finnast.
Vissulega lifa menn ekki á fegurðinni einni saman, satt er það, og
sízt af öllu á okkar diigum, og þær raddir heyrast ósjaldan nú, að
þetta sé ekki lífvænlegt land til búsetu. Því er ekki úr vegi að kanna,
hvaða öfl voru að verki, er skópu hér meir en þúsund ára óslitna
stigu í jafn harðbýlu landi, sem ísland vissulega er.
Ættjarðarástin og Guðstrúin hafa verið megingjarðir íslenzkrar
þjóðlífstilveru, þær eigindir, er gerðu þjóðina djarfa og dugmikla
svo að hún gat hagnýtt sér orku- og auðlindir moldar og miða og
ekki aðeins það, heldur og lilað sérstæðu menningarlífi, orðið út-
vörður og verndari fornnorrænna bókmennta, er geymdi lifandi
tungu norrænna manna á vörum sér. Hér lifði þjóð, er skóp lista-
verk, lagði fram dýrmætan skerf til heimsmenningar og fagnaði nú
í vor aldarfjórðungs afmæli lýðveldis sem frjáls félagi í fjcilskyldu