Húnavaka - 01.05.1972, Blaðsíða 38
36
HÚNAVAKA
Já, og ekki má gleyma þeirri, sem mér finnst hvað merkust í mínu
safni. Hún er frá eyjunni Mön, sem liggur milli Bretlands og ír-
lands. Þar var talað ævafornt keltneskt tungumál, skylt írsku, en er
nú dáið út. Einn maður kann það þó enn. Manarbúar hafa sitt lög-
þing og er það talið eitt það elzta í heiminum, jafnvel eldra en það
íslenzka. Samkvæmt gamalli venju les lögsögumaðurinn lögin upp á
jressu forna máli í upphafi hvers þings. Þó skilur það enginn annar,
því að enskan er alveg búin að útrýma málinu. Sagt er að nú sé hann
að reyna að kenna syni sínum málið, svo að það deyi ekki út. Einu
sinni hefur biblían verið gefin út á þessu tungumáli, en það var árið
1819. Af hendingu tókst mér að ná í eintak og er það örugglega
mjög fátíður gripur. Þetta mun vera ein elzta útgáfan, sem ég á,
enda hef ég ekkert frekar ágirnzt gamlar útgáfur. Mitt takmark er
að ná í sýnishorn af sem flestum málum.
Tíðindi úr Húnaþingi, tínd a£ spjöldum sögunnar
Arferði 1847 Nú var ár mikið í landi bæði fyrir og eftir nýár 1847 og eigi mátti
kalla, að frost væri nema einn dag í bili, snjólaust og líkast að sjá til fjalla um
þorra og góu, sem væri milli fardaga og Jónsmessu, þá í ári lætur.
í flestum sveitum gekk sauðfé sjálfala, og það lömb sums staðar til fjalla,
dala og útkjálka og það norður um land. En því meiri var árgæzkan vestur um
land, einkum til úteyja, að því er ritað finnst, svo að tvívegis tók þar að spretta
um veturinn. Hlaðnir voru vörzlugarðar og útihús og til grasa farið. En síðan
var það fyrstu sumarviku, að norðanveður þutu á með kaföldum miklum.
Urðu þá margir skipsskaðar. En eftir viku þá, er hríðarnar héldust voru um-
hleypingar og vindasamt, en frábærlegur grasvöxtur gafst á öllu harðlendi. Varð
heyjafengur mikill. Þá fór og víðast fiskafli eftir annarri árgæzku.