Skírnir - 01.04.1991, Blaðsíða 108

102
SVEINBJÖRN BEINTEINSSON
SKÍRNIR
hvort það er bara eitthvert hröngl- sem hrúgast saman af tilviljun. í
ljóðlistinni fer þetta allt saman, bæði ljóðmálið og það sem ég legg
ekki hvað minnst upp úr, söngurinn á bak við - kveðandin. Fyrir mér
er þetta afar merkilegur galdur en til þess að það sé merkilegt þá þarf
þetta allt að vinna saman. Fyrir nú utan að einhver vitglóra þarf að
vera í ljóðinu. Það er ekki nóg að hafa fallegan hljóm, vitsmunalegi
þátturinn þarf að vera í lagi líka. Meginvandinn er sá að koma öllum
þessum þáttum saman.
Gamla ljóðagerðin var mikið afl í þjóðfélaginu, bæði hátíðleg
ljóðagerð og vísnagerð til daglegra nota. Flún kemur ef til vill ekki
aftur í þeirri mynd, þetta er líka allt öðruvísi þjóðfélag í dag, en mér
virðist samt stefna í þá átt að menn vilji taka þetta upp og kunna að
nota það. Að vísu hefur vantað tilsögn í því fyrir þá sem ekki hafa alist
upp við bragarhættina, til dæmis í skólunum sem hafa þá brugðist. En
þetta er ekki að deyja út. Það var svolítið dauft yfir því á tímabili en
það hefur vaknað áhugi aftur. Þetta er nokkuð svipað og gerðist á
fyrri helmingi þessarar aldar þegar fólk henti öllu sem gamalt var. Það
reif hús sem voru orðin svolítið gömul og kastaði hlutum sem það
þurfti ekki að nota í svipinn og keypti nýja. Stefnan var sú að breyta
öllu og fá allt nýtt en það hefur dálítið breyst aftur. Mér virðist að
hinir yngstu sem eru að spreyta sig á gamla ljóðforminu séu að leita að
einhverjum íslenskum séreinkennum og vilji notfæra sér þau. Það er
auðvitað fálmkennt því kunnáttuna vantar. En áhuginn er töluvert
mikill.
Eg á erfitt með að sjá fyrir mér mannlífið án skáldskapar og vil það
ekki. Það yrði ósköp kuldalegt. Eg hef enga tröllatrú á skáldskapnum
til að leysa allt eða skýra alla hluti, en hann er eitt af því sem við
þurfum að hafa. Hann er nauðsynlegur til þess að bæta aðrar
hugmyndir og sérstaklega til þess að opna aðrar leiðir, ekki til að loka
þeim eins og gerist stundum. Skáldum hættir til að vilja loka fyrir
aðrar leiðir og taka einstefnu. Mér finnst að hann eigi frekar að opna
og auðvelda skilning, bæði á gömlu og nýju.