Skírnir - 01.04.1991, Qupperneq 231

SKÍRNIR
ER STÆRÐFRÆÐI ÓMAKSINS VERÐ?
225
Hvernig má það vera að maðurinn sem Snow segir að hafi verið öðrum
mönnum einlægari og haft háði blandna skömm á yfirlæti, hafi ritað slíka
„montbók“? I grein Helga kemur fram að hann er ósammála Hardy um að
stærðfræði hafi listgildi. Hann telur Hardy rugla saman fegurð og list, hann
tali sí og æ um fegurð og aftur fegurð, þegar hann haldi að hann sé að tala
um list. Ekki megi leggja að jöfnu listaverk og fallegan hlut. Hardy til
málsbóta bendir Helgi hinsvegar á, að báglega hafi gengið að skilgreina
hugtakið list. En kann það að vera eitthvað fleira en meint misnotkun á list-
hugtakinu, sem fær lesanda til að finnast Málsvörn stœrðfræðings vera
skrifuð af yfirlæti, svo ekki sé sagt blygðunarlausu gorti?
Hardy segir:
Menn mega ekki skilja mig svo, að allur þorri manna geti gert þvílík orð að
sínum, því að flestir geta ekkert gert vel. (64)
[...] engin fyrirlitning er dýpri né að jafnaði réttlætanlegri en fyrirlitning þeirra
sem skapa á hinum sem skýra. (59)
„Ódauðleiki" er kannski hlálegt orð, en líkast til kemst stærðfræðingur næst
því að öðlast það, sem orðið á að tákna, hvað sem það nú er. (74)
Skákþrautir eru lítilvœgar. Bezta stærðfræði er alvarleg, auk þess sem hún er
falleg. (79)
Ég sagði ennfremur, að hvorki eðlisfræðingar né heimspekingar hefðu
nokkru sinni gefið sannfærandi skýringu á því, hvað efnisveruleiki væri, né
heldur, hvernig eðlisfræðingar fara að því að búa sér til þá röksmíð, sem þeir
nefna „veruleika", úr ringulreið staðreynda og skynjana. (108)
Og enn um eðlisfræðinga:
Þeir freista þess að koma þeim aragrúa hrárra og sundurlausra staðreynda,
sem við þeim blasa, heim og saman við eitthvert ákveðið, skipulegt mynztur
sértækra tengsla, og slíkt mynztur geta þeir aðeins fengið að láni hjá
stærðfræðingum. (109)
Þessar tilvitnanir eru vitaskuld slitnar úr samhengi. Þær kunna þó að varpa
ljósi á þá staðreynd að lesendur bókar Hardys fá ekki þá mynd af honum
við lesturinn, sem Snow dregur upp. Loks má benda á að Hardy sver sjálfur
af sér alla hógværð. Hann segir:
Ég sæi enga ástæðu til að verja fræðigrein mína, ef mér fyndist framlag mitt til
hennar ómerkt með öllu.