Skírnir - 01.04.1991, Blaðsíða 152
146
HELGA KRESS
SKÍRNIR
VIII
I frásögn Njálu af því, þegar Gunnar er að sá úti á túni og Otkell
ríður á hann ofan, kemur einnig greinilega fram, að slúðrið og við-
brögð við því varða orð fremur en athafnir. Segir sagan að hann „rekr
sporann við eyra Gunnari ok rístr hann mikla ristu, ok blæddi þegar
mjök“ (134). Sjónarvottar eru nauðsynlegir og er tekið fram að „þar
riðu þá félagar Otkels" (134). Gunnar, hin þögla hetja, gengur heim
„ok gat fyrir engum manni um, ok ætluðu engir, at þetta myndi af
mannavöldum orðit hafa“ (135). Að ráði Kolskeggs bróður síns segir
hann þó nábúum sínum, „ok var lítil orðræða fyrst á“ (135). Otkell fer
austr í Dal til Runólfs og segir hversu farið hafi með þeim Gunnari:
Einn maðr spurði at því, hversu Gunnarr varð við. Skammkell mælti:
„Þat myndi mælt, ef ótiginn maðr væri, at grátit hefði.“ „Illa er slíkt
mælt,“ segir Runólfr, „ok muntú þat eiga til at segja næst, er þit finnizk,
at ór sé grátraust ór skapi hans.“ (135)
Smali Gunnars hefur orðið áheyrsla að þessu og ber á milli. Hann
notar slúðrið sem hvöt næst þegar þeir Otkell, Skammkell og félagar
eiga leið um sveitina:
„Ek hefi opt heyrt,“ segir smalamaðrinn, „mörg skapraunarorð þeira,
því at Skammkell sagði austr í Dal, at þú grétir, þá er þeir riðu á þik
ofan, ok sagða ek þér af því, at mér þykkir illt orðtak vándra manna.“
„Ekki skulu vit vera orðsjúkir,“ segir Gunnar. (136)
Gunnar tekur samt atgeir sinn „ok söng í honum hátt“ (136).
Hallgerður hefur auðsæilega einnig frétt orð Skammkels um grát
Gunnars, því að það hlakkar í henni þegar hann fer. „„Þat er vel,“
segir Hallgerðr; „nú munu þeir reyna, hvárt hann gengr grátandi
undanþeim““ (136).
Þegar Gunnar síðan hittir þá við vaðið á Rangá vitnar hann í slúðrið
um grátinn jafnt sem orð Runólfs og segir: ,,„Nú er at verja sik: er hér
1 Sbr. Theodore M. Andersson, Tbe Icelandic Family Saga, Harvard University
Press 1967, bls. 38, þar sem hann telur að Gunnar hafi drepið þá félaga „because
of an unintentional spur cut“.