Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 29

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 29
ríður Hjálmsdóttir og var hann elsta bam þeirra. Þau voru vel bjargálna fólk en engir ríkismenn og ólst Jón upp við öll venjuleg störf. Steingrímur faðir hans andaðist, þegar Jón var um 10 ára. Þá vom systkinin orðin fjögur og eitt enn ófætt. Meðal frændfólks hans í móðurætt voru Valgerður Jónsdótt- ir, eiginkona Steins biskups Jónssonar, og Skúli Magnússon, landfógeti eða fóveti eins og Jón nefnir hann. Þá var langafi hans í móðurætt Guðmundur Guðmundsson snikkari, sem hjó skímarsáinn sem er í Hóladómkirkju.4 Jón þótti bráðger drengur og hugur hans stóð til mennta. Hann lýsir því raunar á skemmtilegan hátt að í fyrstu hafi sér veist erfitt að læra að lesa en hann hafi verið fljótur að læra utanað og þannig getað blekkt umhverfi sitt.5 Þetta eltist af honum og eftir námsdvöl hjá presti einum komst hann 15 vetra gamall í Hólaskóla og lauk þaðan prófi 1750. Þá hafði hann öðlast embætt- isgengi og hefði getað sótt um prestsembætti. Brauð var hins vegar ekki á lausu svo að hann gerðist djákni á Reynistaðaklaustri. Um þetta leyti vom stöður djákna við klaustrin fomu. Djáknar voru kandidatar frá latínuskólum sem ekki höfðu enn hlotið prestsembætti. Þeir voru óvígðir en önnuðust kennslu og prédikuðu og áttu auk þess að halda áfram stúderingum.6 Auk skyldustarfa djákna þurfti hann að ganga að öllum venjulegum störfum svo sem eggjatöku í Drangey og fara ferðir til fiskkaupa suður á land.7 Klausturhaldari á Reynistað var um þetta leyti Jón Vigfússon (1705- 1752). Hann var vel ættaður og auðugur, dóttursonur Jóns Hólabiskups Vig- fússonar. Kona hans hét Þórunn Hannesdóttir. Hún var af góðum ættum, dótturdóttir Steins biskups Jónssonar, vel efnum búin og átti jarðeignir bæði fyrir norðan og sunnan. Jón Vigfússon klausturhaldari var vel gefinn en ekki að sama skapi gæfumaður og átti áfengið mesta sök þar á. I Ævisögunni lýs- ir Jón Steingrímsson honum á þessa leið: Hann var og utan öls mikið fastheldinn maður og spakur í framgöngu. En all- ur annar, framar en frá segja vil, þá hann brennivín drakk, sem komst í það mátalausa óstand, að honum veitti ei af um árið þremur brennivínstunnum, er hann því nær einsamall eyddi. Drakk hann með köstum, að nokkrum dægrum skipti; hafði þá oftsinnis varla nokkur frið dag né nótt á heimilinu, að ég ei frekar að kveði. Urðu menn varir við einhverra anda slæðingar, áður vondu köstin komu, að þau urðu fyrir sögð, þó ei væri annað vitanlegt. Allt þetta sá ég síðar og reyndi.8 4 Jón Steingrímsson 1973, s. 29-32. 5 Jón Steingrímsson 1973 s. 39. 6 Sjá Einar Sigurbjömsson 1996, s. 85-86. 7 Jón Steingrímsson 1973, s. 89-104. 8 Jón Steingrímsson 1973, s. 86-87, sjá og s. 104-106. 27
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.