Skagfirðingabók - 01.01.1983, Page 81
BRÉF BALDVINS EINARSSONAR
meiníngarlaus, sem þó ekki má ætla<.> Þad er og
adgætandi ad hefd var ekki til eptir grágás, og ad þetta er
aldeilis nýr vidbætir í grágás tekin af þaverandi norsku-
lögum, sem ennfremur sýnir ad loggiafinn hefir ætlast til
ad 20 ára hefd skyldi nú innleidast í Islandi. Seinasti
vidbætirinn getr og þydt, ad hefdin skyldi gylda nema
hinn gæti vitnum adkomid ad hann hefdi ekki haft þad
samfleytt í 20 ár, eda ad veriandinn hefdi brukad þad alla
sömu tíd en hinn stolid eda brúkad leyniliga, eda ad
brúkunin hefdi verid átalin. En hvörn<i>g sem þessu er
varid, þá er þad nýr óþægdar bögull fyrir Þorl. ef Stephen-
sen hefir opinberliga spurt hvört nokkr eignadi sér nokk-
ud í þeim, ef þad getr sannast, þó er þad ekki nóg, en þad
besta er ad Þorleifr getr aldrei sannad ad Ytstimor hafi átt
upprekstrinn. og hitt ad hvörnig sem þeir dæma í Islandi,
dæmir hædstirettr biggdina ónýta og hefdina gylda. Eg
skal annars stidia þig betur ef til kemur, og aldrei skalltu
tapa því mali ad eilífu.
Nokkrar viðbótar skýringar
I 2. árgangi Armanns 1830 (65. bls.) skilgreinir Baldvin hver
efni hann muni fjalla um í Ármanni: fyrst er það jarðarræktin
sem er undirstaða hinna bjargræðisveganna, þarnæst er kvik-
fjárræktin, þarnæst veiðiskapur, þarnæst handiðnir, þarnæst
bergverk og loks verslun.
Eins og sjá má af bréfum Baldvins bæði hér að framan og til
Páls Pálssonar er verslunin sá þáttur sem skiptir sköpum í
búskap íslendinga. Fyrr en hún kemst á skaplegan grundvöll er
ekki að vænta framfara í landinu. Til hennar sogast þau verð-
mæti sem í landinu eru unnin. Landsmenn fá lítið fyrir verð-
mætasköpun sína (og vinna t. d. prjónlesið illa því miður, vegna
vondra verslunarhátta), eru neyddir til að kaupa nauðsynjar
79