Skagfirðingabók - 01.01.1983, Page 134

SKAGFIRÐINGABÓK
Hann kvað bæinn hafa verið rifinn 1906. „Þetta var mikill bær,“ sagði
Guðmundur, „og þótti ganga fordild næst að leggja hann gjörsamlega í rústir,
þegar Friðrik byggði hús það, sem enn stendur."
I frásögn Guðmundar kom fram eitt atriði, sem Jón Pétursson nefnir ekki,
og þykir rétt, að það fljóti hér með. Að öllu öðru leyti er bæjarlýsing Jóns
langtum fyllri en hin. Guðmundi sagðist svo frá:
„Þarna í bænum var ýmislegt fornlegt. Eg man sérstaklega eftir einu, sem ég
held, að menn hafi ekki gert sér grein fyrir almennt: það var vindaugab á
Kaldabúrinu, auga út í gegnum vegginn niður við gólf. Hið sama var í öllum
þeim gömlu bæjum í Skagafirði og Húnavatnssýslu, þar sem ég átti heima. Ur
vindaugunum varð maður að bora að vorinu, þegar leyst var orðið, svo var
troðið upp í þau að haustinu, og átti að gera það vandlega. Enda geymdist
súrmaturinn ótrúlega vel.
Þessi vindaugu voru venjulega hærri en hvað þau voru breið, ég gæti trúað
þau hafi verið um fet á breidd. Það var dálítil vinna að koma þeim fyrir, hlaða
sérstaklega gegnum vegginn allan. Yfirleitt voru lagðar hellur yfir opið. Eg
man afar vel eftir hellunum í Valadal, á Leifsstöðum og Brandsstöðum. Eg
vissi til, að þessum vindaugum var alvcg sleppt í búrum, sem byggð voru um
aldamótin."
Vert þykir ennfremur að nefna, svo ekki valdi misskilningi, að Jón Péturs-
son notar greinilega orðið hófur (hófbandsbiti, hófbönd), en ekki hór (og skv.
því hóbandsbiti, hóbönd), þegar hann lýsir hlóðaeldhúsinu í Valadal. Hófur í
þessari merkingu mun vera nauðasjaldgæft orð á prenti, en þess finnst dæmi í
talmálssafni Orðabókar Háskólans, þó aðeins eitt, komið úr Hornafirði.
H.P.
132