Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Blaðsíða 131

guðfræði með börnum er ástunduð er það ekki hlutverk hins fullorðna að
veita svör, heldur að vekja og hvetja til undrunar og forvitni, laða fram
reynslu og hugsanir barnsins um guðfræðileg efni og gefa því svigrúm til að
vinna með þau og velta þeim fyrir sér. I slíkum samræðum er keppikeflið
ekki að skýra eins mikið og mögulegt er fyrir barninu, heldur að barnið,
með því að spyrja, velta vöngum og uppgötva, öðlist skilning og þekkingu.
Schweitzer gengur svo langt að segja: „Það innsæi, sem börnin sjálf rekja
sig að er mikilvægara en sú þekking sem kennarinn ber á borð fyrir þau.“29
En hér er vert að minna á að forsendur slíkra samræðna eru þær að
börnin hafi eigin upplifanir af hinu heilaga sem þau eru að velta fyrir sér
á þann hátt að þau geti talist sjálfstæðir þátttakendur í samræðunni við
fullorðna. Börn hafa, einmitt vegna bernsku sinnar og vegna þess hvernig
þau af innsæi nálgast biblíutexta eða hið heilaga, hæfdeika til koma með
ný sjónarhorn og nýtt samhengi, sem fullorðnir eiga ekki jafn auðvelt með
að koma auga á. Jafnframt þarf að vera ljóst að hinn fullorðni leggur sitt
af mörkum og getur hjálpað barninu til að auka þekkingu sína og til að
uppgötva samhengi milli reynslu og trúar.
Þetta er mikilvægt í trúarlegu uppeldi og fræðslu. Með því að ræða
biblíutexta eða önnur mikilvæg trúarleg og tilvistarleg efni læra börnin að
tala um lífið og hið heilaga. í þessari samræðu skiptir hlutur hins fullorðna
miklu máli. Hinn fullorðni leiðir, velur biblíusögurnar sem rætt er um, og
sumar spurninganna sem ræddar eru koma frá honum.30 Hinn fullorðni
er eins konar fulltrúi þess trúarlega umhverfis sem er hluti af félagsmótun
barnsins. Guðfræði með börnum færir barninu orðfæri til að tjá sig um
trúarleg og andleg málefni. David Hay, sem mikið hefur rannsakað og ritað
um andlegt líf barna, staðhæfir, á grundvelli rannsókna sinna á andlegu lífi
barna, að það sé börnum í blóð borið að geta orðið fyrir andlegri reynslu.
Hann segir: „Ég hef einnig haldið því fram að tilfinning fyrir hinu andlega
er líffræðilega gefin öllum mönnum, þ.e. eins konar heildstæð tilfmning
fyrir raunveruleikanum sem líklegt er að finna megi hjá öllum mönnum.“31
Jafnframt heldur hann því fram að samfélagið sem börn vaxa upp í geti
eyðilagt þennan hæfileika barnanna með vanrækslu. Með því að stunda
29 Schweitzer, Friedrich. 2003. „Was ist und Wozu Kindertheologie?“ f Bucher A. o.fl. „Im
Himmelreich ist keiner sauer.“ Jahrbuch fur Kindertheologie, bls. 17. Stuttgart. Calwer Verlag.
30 0ystese, Rune. 2009. „Barnet, teologien og proposisjonene". Prismet 1. Oslo. IKO-forlaget.
31 Hay, David og Nye, Rebecca. 2006. The Spirit of the Child, bls. 63. London/Philadelphia. Jessica
Kingsley Publishers.
129