Skírnir - 01.09.2004, Side 22

Enska
Sam skipti Ís lend inga og Eng lend inga á 16. og 17. öld voru af ýms -
um toga eins og fram kem ur í bók Helga Þor láks son ar, Sjó rán og
sigl ing ar, sem eink um fjall ar um tíma bil ið 1580–1630. Eng lend -
ing ar höfðu þá um lang an ald ur van ið kom ur sín ar til Ís lands og
stund uðu hér bæði fisk veið ar og versl un. Í kjöl far þess ara marg -
þættu sam skipta tók ust stund um per sónu leg kynni sem opn uðu
Ís lend ing um ýmsa mögu leika. Á Rifi, þar sem Eng lend ing ar
höfðu bæki stöð, gift ist t.d. Guð laug Ein ars dótt ir nokk ur Eng -
lend ingi, Ró bert að nafni, á þriðja ára tug 16. ald ar, og með þeim
hjón um hélt bróð ir henn ar, Mart einn Ein ars son (um 1513–76),
síð ar bisk up, til Eng lands níu ára gam all, þar sem hann stund aði
nám í lat ínu og mál ara list, þang að til hann sneri aft ur til Ís lands
eft ir 9 ára úti vist.36 Eft ir heim kom una var hann er ind reki enskra
kaup manna í Grinda vík um tveggja ára skeið og því er ljóst að
Mart einn hef ur ver ið vel að sér í ensku eft ir dvöl sína í Englandi
og versl un ar störf hér á landi. Ekki er vit að til þess að Mart einn
hafi nýtt sér þessa mála kunn áttu sína frek ar enda þurfti hann að
mörgu öðru að hyggja, ekki síst eft ir að hann sett ist á bisk ups stól
í Skál holti 1548.
Ein hvern tíma á ní unda eða tí unda ára tug 16. ald ar mun ensk -
ur skip brots mað ur hafa dvalist í Skál holti og er Odd ur Odds son
(1565–1649), síð ar prest ur á Reyni völl um, sagð ur hafa numið
lækn is list af hon um.37 Þótt ekki sé vit að hvort Eng lend ing ur þessi
hafi miðl að öðru af kunn áttu sinni má þó telja nokkurn veg inn
víst að í Skál holti hafi ver ið ensku mæl andi mað ur um ótil tek inn
tíma á þess um ára tug um. Vit að er að síra Guð mund ur Ein ars son
(1568–1647) á Stað ar stað hafði hjá sér ensk an vetr ar töku mann,
Jón Gey, að minnsta kosti í fimm vet ur (1611–16), en eng um sög -
um fer hins veg ar af því hvort nokk ur hafi nýtt sér ensku kunn áttu
hans.38 Magn ús Giss ur ar son (1592–1663), hálf bróð ir Brynj ólfs
bisk ups Sveins son ar, nam bart sker a iðn er lend is og gerð ist síð an
sigurður pétursson306 skírnir
36 Finn ur Jóns son 1775: 281.
37 Páll Egg ert Óla son 1942: 380. GKS 2872 4to, 75.
38 Blanda V 1932–35: 77–78.