Skírnir - 01.09.2004, Page 25

Önn ur tungu mál
Vit að er til þess að stöku menn voru að sýsla við ýmis önn ur
tungu mál á um ræddu skeiði, en sem fyrr er heim ilda skort ur oft
til finn an leg ur. Eitt þeirra forn mála sem húman ist ar tóku að legg-
ja rækt við var hebr eska. Sig urð ur Jóns son, sem kall að ur var hinn
norð lenski og áður er get ið, mun hafa numið hebr esku og orð ið
fyrst ur til að kenna hana á Ís landi.45 Gegndi hann rekt ors störf um
í Skál holti á ár un um 1578–82 en varð holds veik ur og hef ur því lík -
lega lát ið af störf um af þeim sök um. Bjó hann eft ir það að Hóli í
Kinn og var enn á lífi 1599. Þekkt ast ur þeirra sem afl að höfðu sér
kunn áttu í hebr esku var hins veg ar Páll Björns son í Sel ár dal sem
lagði mjög stund á forn mál in og kenndi þau námfús um stúd ent -
um, eins og þeg ar hef ur ver ið minnst á varð andi grísk una. Odd ur
Odds son á Reyni völl um var sagð ur hafa numið hebr esku á eig in
spýt ur og einnig er talið að hann hafi þýtt bæði Jobs bók og Dav -
íðs sálma úr hebr esku.46 Þá var og Ólaf ur Halls son í Grímstung um
sem mennt ast hafði víða er lend is tal inn hafa stund að nám í hebr -
esku. Páll í Sel ár dal bætti einu óvana legu tungu máli við í fræða -
sarp sinn, ef rétt er frá sögn Finns Jóns son ar bisk ups sem seg ir
hann hafa ver ið vel lærð an í ar ab ísku.47 Eins og þeg ar hef ur kom -
ið fram voru mik il tengsl milli ís lenskra og danskra lær dóms -
manna í Kaup manna höfn, sem lögðu kapp á að kanna ís lensku
forn rit in með al ann ars til að reyna að sýna fram á að Dan ir ættu
sér lengsta og merkasta for sögu nor rænna þjóða og ættu þar með
að gegna pólítísku for ystu hlut verki á Norð ur lönd um. Hið sama
var uppi á ten ingn um hjá Sví um og því réðu einnig þeir til sín ís -
lenska mennta menn til út gáfu- og þýð inga starfa. Vit að er um
nokkra Ís lend inga sem störf uðu í Stokk hólmi og Upp söl um á 17.
öld, en af þeim sneru fæst ir aft ur til ætt jarð ar inn ar. Þó má nefna
einn, Ísleif Þor leifs son (um 1660–1700), sem vann um tíma hjá
erlend tungumál á íslandi… 309skírnir
45 Finn ur Jóns son 1775: 174.
46 GKS 2872 4to, 80. Finn ur Jóns son 1775: 199. Þýð ing á Jobs bók, sem lík lega er
þýð ing Odds, er varð veitt í GKS 3377 8vo.
47 Finn ur Jóns son 1775: 554.