Skírnir - 01.09.2004, Page 36

þá hug mynd að list irn ar séu höf uð við fangs efni fag ur fræð inn ar.
Aðr ir vilja greina skýr ar á milli feg urð ar inn ar og list ar inn ar og líta
svo á að fag ur fræð in fjalli um feg urð í hvaða mynd sem hún birt -
ist – og þetta er raun ar sú hug mynd um feg urð sem sjá má í rit um
forn ald ar heim spek inga – en um list irn ar sé fjall að í list heim spek -
inni, þar sem jafn framt er tek ið á ýms um öðr um eig in leik um en
feg urð lista verka.4 Þessi skil grein ing ar vandi er stund um leyst ur
með því að gera grein ar mun á fag ur fræði í víðri og þröngri merk -
ingu. Í gróf um drátt um má þá segja að fag ur fræði í þrengri merk -
ingu fjalli um hug tak ið feg urð og birt ing ar mynd ir þess, t.d. nátt -
úru feg urð, lík ams feg urð, list ræna feg urð o.s.frv. Í víð ari merk ingu
tek ur fag ur fræði einnig til um fjöll un ar um list irn ar. List heim speki
fjall ar hins veg ar sér stak lega um list ina og hin ar ein stöku list grein -
ar og for send ur henn ar, en ekki um feg urð ina al mennt. Lis trýn in
eða gagn rýn in fjall ar um ein stök verk, en þótt list heim speki eða
fag ur fræði taki oft dæmi af ein stök um verk um þá er það ekki
þeirra hlut verk að meta gildi ein stakra verka. List heim spek in og
fag ur fræð in fjalla síð an um þau hug tök sem list gagn rýn and inn
not ar í um fjöll un sinni um hin ein stöku verk, t.d. tján ing, inni -
hald, form o.s.frv.
Heit ið „fag ur fræði“ er einnig not að um ann ars kon ar fyr ir -
bæri en heim speki lega um fjöll un um feg urð og list ir. Þá er átt við
þau fag ur fræði legu gildi og hug mynd ir sem búa að baki verk um
eft ir ein staka lista menn eða má sjá í þeim eða lesa úr þeim. Sumir
lista menn hafa sett fag ur fræði sína fram í rit uðu máli eða reif að
hug mynd ir sín ar þar að lút andi og á þetta við um fjöl marga er -
lenda lista menn, til dæm is Vasí líj Kand ín skíj og Paul Klee, en
einnig hafa ýms ir ís lensk ir lista menn skrif að nokk uð um fag ur -
fræði sína. Ekki má held ur gleyma því að efni af þess um toga er
stund um að finna í óform leg um við töl um við lista menn í dag -
blöð um eða tíma rit um. Það er fag ur fræði í þess ari merk ingu
orðs ins sem er við fangs efni þeirr ar at hug un ar sem hér verð ur rei-
f uð. Með því að rýna ör lít ið í skrif ís lenskra lista manna má væn-
gunnar harðarson320 skírnir
4 Sjá t.d. Ge or ge Dickie, In trod uct ion to Aest het ics: An Ana lyt ical App roach, New
York, 1997.