Skírnir - 01.09.2004, Side 57

MARTEINN H. SIGURÐSSON
„Djöfullinn gengur um
sem öskrandi ljón“
Af Jóni Hall dórs syni Skál holts bisk upi, Francesco Petr ar ca
og fornu ljóna hliði dóm kirkj unn ar í Bologna
I.
Þrettándi bisk up í Skál holti var norsk ur pré dik ara bróð ir
(dóminík ani) frá Björg vin að nafni Jón Hall dórs son. Jón var Skál -
holts bisk up árin 1322–1339 og um hann er til sér stak ur þátt ur frá
því um miðja 14. öld.1 Í þætti þess um er vik ið að skóla göngu Jóns
suð ur í lönd um. Nam hann í Par ís og Bonon ia eða Bologna sem
nú heit ir á Ítal íu, en há skól arn ir þar voru helstu mennta set ur
dóminík ana um það leyti:
Hann var hinn sæmi legsti maðr í sinni stétt sem lengi man lifa á Norðr -
lönd um, því at sú var hans æfi lengst at hann fór, síð an hann hafði gjörz
predik ari í Nóregs kon ungs ríki, at stu di um mjök ungr allt út í Par ís ok
um síð ir út í Bonon i am. Kom hann svá aftr af skol is full kom inn at aldri,
at hann var sá vís asti klerkr er komit hef ir í Nóreg, því var hann vígðr ok
kos inn bysk up Skal hol tens is af Ei lífi erki bysk upi.2
Þarna er far ið nokk uð fljótt yfir sögu, því Jón var a.m.k. tólf ár
kanúki við dóm kirkj una í Björg vin áður en hann varð bisk up
1322, en ár töl í ævi hans eru ókunn fyr ir það tíma bil.3
Af heim ild um að dæma hef ur Jón bisk up ver ið mæt ur full trúi
hins al þjóð lega kirkju valds á Ís landi,4 en í Jóns þætti er hans þó
Skírn ir, 178. ár (haust 2004)
1 Guð rún Ása Gríms dótt ir (útg.), Bisk upa sög ur III, Ís lenzk forn rit 17 (Reykja vík
1998), s. 445–456.
2 Sama rit, s. 445.
3 Um ævi Jóns fyr ir 1322 sjá sama rit, s. CII og H. Ger ing (útg.), Is lendzk æven-
tyri: Isländ ische Legenden, Novellen und Märchen I (Halle 1882), s. VI–IX.
4 Um stjórn sýslu Jóns bisk ups má lesa í fyrr nefndu riti Guð rún ar Ásu Gríms dótt -
ur, s. CIV–CVII. Sjá enn frem ur Ger ing I, s. IX–XXI.