Skírnir - 01.09.2004, Page 148

hún geymd ist í. Í út gáfu Whaley er eins og hún stígi skref ið úr brota -
haugn um til heilla kvæða með hálf um huga. Þótt vís un um sé rað að sam -
an í kvæði og þau prent uð sem heild (á bls. 113–135) eru þau engu að síð -
ur brot in þar upp með milli fyr ir sögn um og fyr ir sögn um fyr ir hverri vísu.
Það hjálp ar les anda vita skuld að átta sig á efn inu en jafn framt mætti segja
að þar með treysti út gef and inn kvæð un um ekki til þess að standa ein og
óstudd sem sú heild sem hún hef ur (end ur)skap að úr brot un um. Þess ar ar
„und i r á herslu“ á kvæð is heild ina sér líka stað í fyrri hluta bók ar inn ar þar
sem fjall að er um efn is tök, skálda mál og brag ar hætti í þrem ur köfl um. Þar
er nán ast ekk ert rætt um bygg ingu kvæð anna. Ein hverj ir kynnu að benda
á að bygg ing slíkra kvæða sé mjög hefð bund in og því lít ið um hana að
segja. En þá er að því að hyggja að hið sama er stund um sagt um efn is tök
drótt kvæða skálda og með ferð þeirra á máli og brag ar hátt um, en Di ana
Whaley ger ir sér einmitt far um að sýna fram á sér kenni Arn órs að þessu
leyti. Um ræða henn ar í 5. kafla um skáld skap ar mál ið og sam spil hefð ar
og ný mæla í kveð skap Arn órs er sér stak lega áhuga verð. Hún sýn ir hvern -
ig Arn ór smíð ar óvenju leg ar kenn ing ar sem eru ekki stak stæð ar mynd -
hverf ing ar held ur ganga inn í og end ur spegla sam hengi vísnanna sem þær
eru hluti af. Þannig bend ir hún t.a.m. á skips kenn ing una elgr œði veð urs í
þess um vísu helm ingi úr Hryn hendu (ort til Magn úss kon ungs):
Ótti, kunn uð elgj um hætta
œði veðrs á skelfð an grœði,
feng ins golls, eða fœðið ella
flest an aldr und drifnu tjaldi.
Hinn óvenju legi kennilið ur (œði veðr) kall ast á við orð in skelfð an grœði
og skap ar með þeim veð ur lýs ingu um leið og hann kenn ir skip ið. Whaley
leit ast við að sýna hvar orða notk un Arn órs vík ur frá hefð bundnu skálda -
máli og al menn um orða forða og í því skyni ger ir hún grein ar mun á hvers -
dags máli og skálda máli, grein ar mun sem kann að orka tví mæl is eins og
hún bend ir sjálf á (bls. 65). Í um fjöll un sinni stend ur Whaley frammi fyrir
þeim vanda að efn ið sem er til sam an burð ar get ur ekki end ur spegl að
nema brot af orða notk un og því skálda máli sem var sam tíma mönn um
Arn órs tamt. Drótt kvæðin varð veitt ust í sagna rit um og rit gerð um um
skáld skap ar fræði en ljóst þyk ir að mörg vís an komst aldrei á bók – t.a.m.
eru mjög fáar ásta vís ur varð veitt ar. Enn frem ur yrk ir Arn ór á fyrri hluta
11. ald ar, áður en Ís lend ing ar hefja sagna rit un. Þeg ar reynt er að meta að
hve miklu leyti orð færi Arn órs sker sig frá því sem gekk og gerð ist blas -
ir óviss an við – við verð um að sætta okk ur við að þær álykt an ir sem dreg-
n ar verða af sam an burði við varð veitt ar heim ild ir verða aldrei óyggj andi.
Á þetta dreg ur Di ana Whaley enga dul í bók sinni, þetta eru ein fald lega
þær að stæð ur sem fræði menn í drótt kvæða rann sókn um verða að ganga út
svanhildur óskarsdóttir432 skírnir