Skírnir - 01.09.2004, Page 150

ar að lýsa hljóðkerfi máls ins með eins kon ar lág marks pör um kann að
styðj ast við brag regl ur drótt kvæða (með að al hend ing um og skot hend ing -
um) eins og Guð rún hef ur eft ir Ro bertu Frank. Erf ið ara er að taka það
skref að líta þar með á rit gerð ina sem sönn un þess að drótt kvæð arýni hafi
ver ið hluti af form legu mál fræði námi – hér kem ur heim ilda skort ur inn til
(sbr. líka fyr ir vara Guð rún ar á bls. 41), en les anda hefði e.t.v. ver ið akk -
ur í ít ar legri um ræðu um mál fræði nám á mið öld um þar sem stuðst hefði
ver ið við er lend ar heim ild ir. Slík um fjöll un hefði ekki kom ið í stað týn-
dra ís lenskra heim ilda en með henni hefði engu að síð ur heim ur gram-
mat ica orð ið skýr ari, betri hug mynd feng ist um það sam hengi sem Guð -
rún ætl ar drótt kvæð un um stað í. Þeg ar kem ur að um fjöll un um Snorra-
Eddu og tengsl henn ar við mál fræði iðk un í 2. kafla er fast ara land und ir
fót um og tengsl skáld skap ar fræða og drótt kvæða ótví ræð. At hug un Guð -
rún ar á þess um tengsl um, þar sem hún met ur m.a. vitn is burð mis mun andi
hand rita Snorra-Eddu á nýj an hátt og leit ast við að sýna hvern ig rit gerð -
ir um skáld skap ar fræði og dæma safn þeirra voru í stöðugri end ur skoð un
og sam ræðu við sam tíma skáldskap, er þunga miðj an í bók inni, frjó og
skemmti leg.
Í 2. kafla fjall ar Guð rún um þau þrjú hand rit sem geyma alla hluta
Snorra-Eddu og bend ir á að með an ekki er mik ill mun ur á texta
Prologusar og Gylfag inn ing ar í þess um hand rit um hafa Skáld skap ar mál
ólík an texta milli hand rita og mis mun andi marg ar vís ur eru tekn ar upp úr
Hátta tali. Til við bót ar við þessi hand rit Snorra-Eddu eru Skáld skap ar mál
varð veitt sér stak lega í öðr um þrem ur hand rit um. Öll eru hand rit in skrif -
uð á um 100 ára bili, þau elstu á fyrsta fjórð ungi 14. ald ar, hin yngstu um
1400. Guð rún skoðar hvert þess ara sex hand rita fyr ir sig, eink um at hug -
ar hún hvað sam setn ing hvers hand rits læt ur uppi um ætl un skrif ar ans og
það um hverfi sem hann spratt úr. Í hand rit un um stend ur texti Snorra-
Eddu með öðru efni, efn isval ið og nið ur röð un þess gef ur hverju hand riti
sinn svip. Þannig standa mál fræði rit gerð irn ar fjór ar í Orms bók en þar er
Þul un um hins veg ar sleppt sem ann ars fylgja Skáld skap ar mál um í öll um
öðr um hand rit um; í Upp sala-Eddu teng ist Önn ur mál fræði rit gerð in
Hátta tali og það hand rit nefn ir Snorra enn frem ur sem höf und Eddu auk
þess sem það geym ir Lög sögu manna tal og ætt ar tölu Sturl unga. Í A (AM
748 I b 4to) og B (AM 757 a 4to) sýn ir Guð rún fram á eins kon ar end ur -
vinnslu efn is ins þar sem fram kem ur ný heild. Inn an henn ar rúm ast Þriðja
mál fræði ritgerð in (Mál skrúðs fræði Ólafs Þórð ar son ar), þar sem drótt -
kvæði eru notuð til þess að lýsa klassískum mælskubrögðum, með hinni
svoköll uðu Litlu-Skáldu, Skáld skap ar mál um og Þul um. Skipu lag þess ara
hand rita og út lit (mis litt blek í A, áber andi upp hafs staf ir sem virð ast hafa
ver ið fyr ir hug að ir í B) bend ir til þess að þau hafi, a.m.k. öðr um þræði,
ver ið hugs uð sem upp slátt ar rit eða skóla bæk ur. Guð rún sýn ir mis mun -
andi hluta Snorra-Eddu og Litlu Skáldu þannig sem nytja texta sem all ir
svanhildur óskarsdóttir434 skírnir