Tímarit Máls og menningar - 01.11.2010, Blaðsíða 138

D ó m a r u m b æ k u r
138 TMM 2010 · 4
innar, bóksalinn William Thacker og kvikmyndastjarnan Anna Scott, hafa
klifrað inn í lokaðan einkagarð seint um kvöld og koma þar að bekk merktum
hjónum sem gjarnan sátu þar saman meðan bæði lifðu („For June who loved
this garden. From Joseph who always sat beside her.“). Og ofurstjarnan (leikin
af Juliu Roberts) les áletrunina og segir svo – og má merkja í senn undrun,
öfund og þrá í rómnum: „Some people do spend their whole lives together.“
(Sem mætti útleggja svo að til sé í dæminu að fólk sé saman alla ævi.) Þetta er
auðvitað orðið fátítt í samfélagi okkar. Fólk giftist og skilur og engum finnst
það merkilegt – sem betur fer. En það er líka mikil upplifun og fögur að lesa
ástarljóð áttræðs manns til elskunnar sinnar eftir nær sextíu ára samband:
Án súrefnis ekkert líf
á jörðinni
án þín engin jörð
í súrefnislausu
myrkri.
Svo segir í fyrrnefndum bálki, „Við eyjar blár“, og mörg dæmi önnur má nefna,
ekki síst í síðasta hlutanum, Bók III, enda heitir hann „Andartak þitt“. Það
snertir mann djúpt að lesa ljóðið „Undir kvöldstjörnu“ (190) af því þar má skilja
að Matthías sé handviss um að hann fari á undan henni; það er jú algengara en
hitt að konur lifi menn sína. Svo flissar lesandi að ljóðinu „Bjartsýni“ skömmu
seinna, það gefur svo skondna mynd af þeim saman. Sama með „Heimsfrægð“
og fleiri ljóð, í hversdagslegum tóni sínum minna þau á ljóðin í Mörg eru dags
augu (frá 1972), jafnfyndin en ljúfsárari. Skemmtileg atvik gefa snögga innsýn
í samband þeirra, eins og þegar hann hringir til hennar og hún spyr hvort hann
sjái tunglið. Hann sér það en ekki á sama stað og hún; hann sér það yfir Öskju­
hlíðinni, hún segir að það sé yfir Hallgrímskirkju. En þó að þau sjái ekki
tunglið af sama sjónarhóli slær hjarta hans í brjósti hennar. Skemmtileg er líka
svipmyndin af henni sem leitar að pilsum í litlum númerum í búð í Edinborg
og meðan hann bíður les hann bók um hvernig eigi að yrkja ljóð.
Þetta eru einlæg og hlý ljóð sem bera þau boð frá öldnu skáldi að það sé
ómaksins vert að halda í ástina, hugsa um hana, rækta hana. Ef við segjum við
okkur sjálf að það sem við höfum sé betra en nokkuð annað þá er viðbúið að
það launi okkur tryggðina og haldi áfram að vera best.
Mig langar að hverfa
langar að gleymast
langar að deyja
langar þó mest
að lifa