Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1935, Blaðsíða 38

Húsavikur. Kom hór upp í byrjun júlí, en sennilegt þykir inér, að
eitthvað hafi verið af veikinni í júní, þótt ekki yrði þess verulega
vart. Þó nokkrir fengu kikhósta nú, sem áður höfðu fengið hann.
Var yfirleitt vægur, en ég hygg', að bólusetning, sem framkvæmd var
á flestum hörnum innan 4 ára, hafi dregið úr honum. Eftirtektarvert,
hve andköf voru létt og smábörn fljót að jafna sig eftir köstin. Fylgi-
kvillar fátíðir. Nokkrir fullorðnir, er hafa gengið gegnum fleiri kik-
hóstafaraldra áður, án þess að veikjast, tóku veikina nú.
Öxarfj. Upphafið var, að hjón komu frá Reykjavík i land í Keldu-
hverfi, um Húsavík, 29. apríl, með barn sitt. Það sannaðist litlu síðar
vera með kikhósta, en þá daga, er milli voru, höfðu mörg börn, er
voru að vorprófi, komið á heimili þessa barns. í júnímánuði kom í
Ijós kikhósti á 2 piltum frá sama bæ í Öxarfirði, er voru í vega-
vinnuflokki í sveit sinni. Það er óráðin gáta, hvar þeir hafi smitazt,
en heima hjá þeim var það ekki. Sennilegast er, að þeir hafi smitazt
í vinnu í flutningaskipi útlendu hér á Kópaskeri. Um þetta leyti fór
stúlka af Raufarhöfn í kynnisleit austur á Langanes, og bar hún með
vissu veikina til baka, er út brauzt á Raufarhöfn og grennd í júnílok.
Að þessum 3 leiðum kom veikin í héraðið, og var það nær alsýkt
þegar í júlí. Strax og ég fékk pata af veikinni í landinu, sem var um
viku af maí, hóf ég undirbúning til bólusetningarherferðar. Bólu-
setti ég litlu síðar um 70 börn, er með vissu smituðust ekki fyrr en
3—8 vikum síðar. Gerðu bæði ég og héraðsbúar sér allmiklar vonir
um árangur af slíku. Hafði ég ljósmæðúr o. fl. í þjónustu. Flest bólu-
setti ég sjálfur alveg, en meginið í fyrsta sinn. Alls voru bólusett í
héraðinu 351 maður, börn og unglingar, en’da hafði kikhósti mjög
óvíða komið hér í 21 ár. Þó voru margir óbólusettir, sennilega þó
innan við 100. Bólusetning þessi kostaði héraðsbúa kr. 1175.60 eða
um kr. 3.35 á hvern bólusettan að meðaltali. Var hún og meira gerð
í guðsþakkaskyni en gróðahug. Hefi ég tvisvar áður í faröldrum keypt
bóluefni og hólusett nokkra, en mest orðið ónýtt, ónotað með all-
miklu tapi. Rúmlega 100 börn voru bólusett 2—4 vikum áður en þau
smituðust og enn nokkru fleiri síðar ósmituð — þá og injög' mörg
í stadium eatarrhale og nokkur i byrjandi st. convulsivum, og loks
mörg aldrei. Hér um bil allt þetta fólk sýktist, sennilega um 450
inanns í héraðinu. En nú, eftir nær árs athugun og fyrirspurnir, get
ég ekki séð nokkurn mun á sýkingu eða þyngd sjúkdóms, eftir því,
hvenær menn voru bólusettir eða hvort }>eir voru það eða ekki. Mér
virðist bólúsetningin hafa verið algerlega gagnslaus, en sennilega
líka skaðlaus. Ég hélt lengi, að einhver vörn hefði verið að bólu-
setningunni, einkum af því, að mörg börn í einni stórri fjölskyldu
sýktust með ólíkindum seint, flest væg't og' sum ekki. En þetta eða í
þessa átt kom líka fyrir hjá óbólusettum. Móttækileiki manna (ætta)
er vafalaust misjafn. Fyrrnefnd börn eiga sameiginlegan afa, er aldrei
hefir kikhósta fengið. Sonur hans, en faðir sumra barnanna, hefir
og eigi fengið hann. Börn þess manns, af fyrra hjónabandi hans,
fengu veikina ekki, hins vegar þau af siðara, en voru öll í sama húsi,
bólusett samtímis með hinum fvrstu hér. Þá þótti mér það og kyn-
legt, að víðast sýktust stálpuð börn og ungling'ar fyrst. Sýkingar-