Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1935, Page 39

,'i7
tíminn var æði víða í alveg öfugu hlutfalli við aldur. Þótti mér senni-
legt, að skammtur hefði verið of lítill handa hinum eldri, en hann
var tiltölulega miklu minni handa þeim. Síðar komst ég að því, að
þetta fyrirhrigði var líka alltítt hjá óbólusettum. Má vera, að það
hafi valdið, að eldri börnin voru meira á faraldsfæti og urðu fremur
fyrir smitun. En þó er þetta „öfuga hlutfall“ sumstaðar óskiljanlegt,
en það var nokkuð títt, þó víða væri fullkominn ruglingur. Einn
piltur 17 ára sagðist fá nasakvef, einn dag í hvert sinn sem hann
var sprautaður. Aðrar kvartanir voru ekki, nema lítilsháttar eymsli
stundum í sprautunarstað. Kikhósta þenna kalla ég ekki hafa verið
svæsinn, en hann var langstæður og þrár, og hann var sérkennilegur.
Ég hefi ol't verið samtíða kikhósta. 1930 fékk eitt harn mitt veikina
og hafði svæsið sog 3 mánuði, en fékk aðeins einusinni hita fáa
daga. Svipaðan þessu hefi ég oft séð kikhósta, og þessu líkust er
mynd hans í huga flestra reyndra meðal almennings. Nú fékk nær
hvert barn liita og meiri og minni bronchitis jiegar á hyrjunarstigi
veikinnar, og síðan rak hver kvefaldan og hitakastið annað allt sum-
arið, ef þá ekki náði saman, svo að börnin lægju vikum saman, jafn-
vel 2—3 mánuði. Krökkunum skánaði flestum á milli, urðu hita-
laus, hroði hvarf úr lungum, og' hósti varð óverulegur, jafnvel
enginn, en fyrr en varði var allt komið í svipað horf með háum hita
oft, organdi bronchitis og vondu sogi. Eiginleg lungnabólga var mjög
sjaldgæf, kom tæplega l’yrir. Þessar kveföldur tóku gjarnan fullorðna
fólkið, er ónæmt var, um leið og hörnin, en voru vægar. Ég hefi talað
við marga, sem þóttust hafa fengið 5—(i sinnum kvef á sumrinu.
Sjálfur fékk ég það 5 sinnum frá maí—ágúst, en hefi ekki fengið
kvef síðan í 8—9 mánuði. Annars var veikin mjög misþung og það
í sömu fjölskyldu. Mörg stór og hraust börn höfðu hvað verst og
mest sog. Hinsvegar virtist mér veikin áberandi létt á berklasmituð-
iim börnum yfirleitt. Kona á Raufarhöfn, er vel fylgdist með berkla-
rannsóknum þar og vissi um hin positivu hörn, hafði orð á því við
mig, að það hefði verið ,,sérmerkt“, hve veikin var væg á þeim. Svipað
hef ir mér oft virzt um inflúenzu. Annað mál er um eftirköstin. Kik-
hóstinn mun hafa koinið á öll heimili í Presthólahreppi, öl! nema
eitt í Öxarfirði og öl! nema eitt í Kelduhverfi. A Fjöllum varð lítið
Um hann. Hann hafði gengið þar 1927, og suinir vörðust nú. Ein-
stöku maður og barn sleppa við veikina. Hinsvegar fengu hana
ekki svo fáir, er ekki höfðu tekið hana fvrr, en verið ]>ó samtíða
henni. Hygg' ég jafnvel, að fáir slíkir, er til voru í héraðinu, hafi
sloppið nú. Elzt slíkra var kona, 66 ára. 3 bændur rosknir á sam-
hggjandi bæjum í Öxarfirði fengu veikina. Höfðu 2 þeirra verið
henni samtíða fyrr, tvisvar hvor, án þess að fá hana. Faðir annars dó
úr kikhósta áttræður og fékk hann þá fyrst, en hafði verið samtíða
áður. Þriðji bóndinn fékk nú vcikina í annað sinn. Til þess urðu
uijög fá dæmi, svo víst væri. Ein gömul kona dó úr fjdgjandi kvef-
pest, kikhóstalaus, en úr kikhóstanum dóu 3 hörn, öll í byrjun sog-
stigs. Eitt rúmlega ársgamalt, annað 7 vikna, þriðja 24 vikna. Því
barni hafði ekkert larið fram fyrstu 11 lífsvikurnar, en nú var það
farið að dal'na. Það var fætt úflaust og hafði 3 herniur í linea alba,