Rökkur - 01.03.1931, Blaðsíða 43

R 0 K K U R
41
endurnýjunarþrótt sinn til
þeirra, sem sveitirnar byggja.
betta hefir mönnum orðið æ
ljósara eftir þvi sem gallar
borgamenningarinnar nú á
dögum koma skýrar i ljós.
Borgamenning vorra daga er
að vísu stórmerk að mörgu
leyti, en við íslendingar — þó
hér séu engar stórborgir -—
þurfum ekki út fyrir pollinn til
þess að festa augun ó þeim ein-
kennum borgamenningarinn-
ar, sem bera það með sér, að
hún ljær skjólsliús þeim óvætt-
um, sem þjóðinni er hinn mesti
ófögnuður að. Þrátt fyrir
glæsileik sinn og sínar góðu
hliðar, er borgamenningin
vanmegnug þess að halda við
þrótti síns eigin stofns af
sjálfsdáðum. Þrátt f'vri r það,
sem gert er í borgunum til
andlegrar og líkamlegrar upp-
byggingar íbúunum yrði óhjá-
kvæmilega um hnignun að
ræða, ef við misti manna, sem
liafa mótast fvrir álirif sveita-
iifsins. Því er ekki þannig var-
ið nú, vegna aðstreymis úr
sveitunum og að litlu leyti
vegna þess, að allmörg borga-
börn mótast að meira eða
ininna leyti af sveitaveru á
sumrum. Ef Reykjavík er tek-
in til dæmis, sést ljóslega bvert
stefnir. Hér er nú saman kom-
inn lýður af öllum landsliorn-
um. Verulegur hluti íbúanna er
borinn og barnfæddur í sveit.
Þetta fólk og sjálfsagt meiri
hluti gamalla og góðra borgara,
sem mótast liefir á sama hátt,
revnir vafalaust eftir megni að
beita áhrifum sínum til að ala
vel upp börn sín. En aðstaðan
er öll önnur en áður. Á fáum
árum hefir borgarmenningin
hér i Reykjavík tekið á sig sum
verstu einkenni erlendrar stór-
borgamenningar. Gamla fólk-
ið fær oft og tíðum við ekkert
ráðið — það á ekki samleið
með börnunum og barnabörn-
unum, sem fagna komu hinna
nýju strauma, er svæfa mann-
dómsbugsanirnar, en hossa því
í fari manna, sem síst skyldi,
hégómaskapnum, hóflausri
skemtanafýsn og evðslusemi.
Áhrifin, sem nýja kynslóðin
verður mest fvrir nú. fara ekki
í þjóðþrifaátt; þau eru mann-
spillandi og draga menn niður
á við, ræna menn manndómi,
hugsjónaþreki, skapa ekki löng-
un til þess að þroska einstak-
lingseðli sitt, skapa ekki trú á
neitt æðra hlutverk, sem land-
inu, þjóðinni er gagn að unnið
sé að — og bætir manninn sjálf-
an um leið. Þrekið, stefnufest-
an og sjálfsaginn, alt eru þetta
dygðir, sem borgamenningin nú
á dögum lamar, en hið óbrotna,
erfiða ræktunarlif þroskar þær.