Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2022, Blaðsíða 106

UM MÁLSTEFnU ÍSLEnSKS TÁKnMÁLS
105
aukinn.150
Mótun og þróun íðorða getur spornað við umdæmismissi og jafnframt
unnið gegn umdæmisvanda ÍTM því í litlu málsamfélagi eins og hér um
ræðir, sem er minnihlutasamfélag að auki, eru fjölmörg dæmi um það að
málið sé ekki notað á ákveðnum sviðum. Ein aðgerð MÍTM vísar til þessa
þáttar en þar er lagt til að háskóla- og fræðasamfélagið tryggi mótun og
þróun íðorða í umdæmum ÍTM.151 Einnig að skapaður verði vettvangur til
að efla samræðu á ÍTM um ÍTM því þannig verði notkunarsvið ÍTM sem
fræðigreinar eflt.152 Þá tekur ein aðgerð til þess að tryggja að túlkar séu hæfir
til að túlka í öllum umdæmum og að þeim sé gert kleift að endurmennta sig
og sérhæfa.153 Í aðgerðum er snúa að rannsóknum á ÍTM er sjónum beint að
söfnun og varðveislu efnis, ekki síst með því að koma á fót málheild.154 Hér
spila aðgerðir á sviði umdæma og rannsókna saman, með söfnun, varðveislu
og miðlun efnis og ekki síður rannsóknum á málinu má styðja við íðorða-
smíð og fjölgun umdæma málsins.
Allar þær aðgerðir sem falla undir meginstoðina umdæmi og einnig undir
stoðina um rannsóknir vinna beint og óbeint gegn útrýmingu málsins, með
auknum orðaforða og notkun málsins á sem flestum sviðum samfélagins. Þó
hér sé um að ræða stöðu- og formstýringu þá skarast hún að miklu leyti á
við málanámsstýringu enda geta aðgerðirnar allar stuðlað að betra málum-
hverfi táknmálsbarna. Þá geta allar aðgerðir í aðgerðaáætlun MÍTM fjölgað
umdæmum ÍTM eftir því sem málið verður sýnilegra og útbreiddara og með
fjölgun umdæma er unnið að bættu viðhorfi og gegn því að málið deyi út.
Niðurstaða
Hér hefur verið leitað svara við því hvort MÍTM stuðli að því að búa til það
málumhverfi sem táknmálsbörn þurfa til að þróa mál sitt og geti þar með
haft áhrif á lífvænleika málsins og komið í veg fyrir útrýmingu þess. Erfitt er
að gera sér grein fyrir því hver raunveruleg áhrif MÍTM verða, fyrir málið
sjálft og menningarsamfélag þess. Ari Páll Kristinsson spyr að hve miklu
leyti gerlegt sé að stýra tungumálum og hvernig meta megi áhrif málstefnu
á mál og málnotkun.155 Hann telur fræðigreinina þarna standa frammi fyrir
150 D8.
151 D5.
152 D6.
153 D7.
154 C1–C5.
155 Ari Páll Kristinsson, „Málræktarfræði“, bls. 112.