Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2022, Blaðsíða 143

ALDA BJöRK VALDImARSDóTTIR
142
Hochschild segir að þessi hópur upplifi sig sem minnihlutahóp, að frjálslynt
fólk dæmdi þá sem menningarsnauða sveitalubba (e. redneck). einn veiði-
félagi hennar sagði: „Ég held að leiðtogarnir okkar séu að reyna að skilja
okkur í sundur. ef við bara hittumst myndum við skilja að við eigum miklu
meira sameiginlegt en við höldum.“44
Greining Hochschild dregur fram fordómana sem fátækir einstakling-
ar hægra megin í stjórnmálum lýsa í sinn garð. Þeir finna hvernig litið er
niður á þá og upplifa djúpstæða andúð frá pólitískum andstæðingum sínum.
Áhugavert er að velta því fyrir sér hvort leiðtogar á borð við Trump notfæri
sér slíka upplifun til að laða fram reiði, tilfinningu fyrir smánun, skömm sem
sameinar hópinn og geri honum um leið kleift að endurheimta tilgangsríka
einingu. Á sama tíma verða þeir til, hinir sem er stillt upp sem andstæðunni
og eru hinum megin í pólitík.
Hochschild ræðir hvernig Trump hafi verið frambjóðandi sem notar til-
finningar til þess að ná til fólks. Hann einblíni á að laða fram tilfinningaleg
viðbrögð hjá aðdáendum sínum og lofi þá fyrir þau, fremur en að einblína á
nákvæmar stjórnmálalegar lýsingar. Ræður hans einkennist af „drottnunar-
hyggju, mannalátum eða upphrópunum (e. bravado), einfaldleika (e. clarity),
þjóðarstolti og sjálfsupphafningu“ og þær laði fram tilfinningasvörun.45
Trump leggur sjálfur áherslur á þessa eiginleika sína, þeir séu merki um vel-
gengni hans og gáfur. Hochschild bendir í því samhengi á hvernig hann
hæðist að keppinautum sínum fyrir „getuleysi til að skapa áhuga“ og fyrir
að „hafa enga orku“. Trump hvetji fólk til dáða sem hafi lengi fundið fyrir
skammartilfinningu og veki með því von, gleði og stolt. Þessum einstakling-
um finnist ekki lengur eins og þeir séu ókunnugir í sínu eigin landi.46
Hochschild vitnar í franska félagsfræðinginn Émile Durkheim sem gerir
glaðværð heildarinnar (e. collective effervescence) að umfjöllunarefni, en það á
við um þann tilfinningalega æsing sem einstaklingar upplifa sem sjá sig sem
hluta af siðferðilegum eða líffræðilegum hópi.47 Durkheim segir í bók sinni
44 Sama heimild.
45 Arlie Russell Hochschild, Strangers in Their Own Land, bls. 225.
46 Sama heimild, bls. 225.
47 Þessi geta leiðtogans til þess að vekja upp með fylgjendum sínum glaðværð heildar-
innar tengist hugmyndinni um náðarvald (e. charisma). Þýski félagsfræðingurinn
max Weber hefur haft gríðarleg áhrif á það hvernig við hugsum um náðarvald.
Hann skilgreinir hugtakið sem ákveðna eiginleika persónunnar sem fela í sér að hún
sé öðruvísi en hinn venjulegi maður og virðist gædd yfirnáttúrulegum, einstökum
eiginleikum og valdi. Weber segir að slíkir einstaklingar sem séu þekktastir innan
hins trúarlega samhengis hafi einnig gjarnan verið stríðshetjur til forna eða ein-