Úrval - 01.12.1961, Side 19

ÞÚ GETUR ÆFT MINNI ÞITT
27
um í daglega lífinu. Endurtaki
maður eitthvaS nógu oft, hvort
sem það er nú hreyfing, fram-
burSur orðs eSa eitthvað annað,
þá kemur að því, að manni verð-
ur þetta ósjálfrátt. Maður man
— og getur ekki gleymt.
Menn hafa reynt ýmsar að-
ferðir til að betrumbæta hinn
leiðinlega og andlausa utanbók-
arlærdóm og gera hann árang-
ursríkari. Hermann Ebbinghaus
prófessor, sem hefur lagt mikla
stund á að rannsaka minnishæfi-
leikann, gerði tilraunir með til-
búin, meiningarlaus orð til þess
að lcanna gildi endurtekningar-
innar. Þetta voru stuttar, inn-
takslausar samstöfur, valdar með
það í huga, að þær gætu ekki
hjálpað minninu með hugmynda-
tengslum.
Stúdentum var fenginn listi
með þessum orðum, og áttu þeir
að festa þau sér í minni með end-
urtekningu. ÞaS kom í ljós, að
þeir mundu jafnmörg orð eftir
sextíu og átta endurtekningar í
einni striklotu og eftir þrjátíu
og átta endurtekningar, sem
dreifðar voru á þrjá daga.
ÞaS er þvi augljóst, að manni
gengur betur að muna, ef ekki
er lært í striklotu, heldur með
hvíldum. ÁstæSan er auðvitað
undirvitundin. Þann tíma, sem
liður á milli endurtekninganna,
notar undirvitundin til þess að
festa manni staðreyndir í minni.
Þriðja lögmál minnisins er
hugmyndatengslin. Þau eru raun-
verulega frumskilyrði þess að
geta munað. Setjum svo, að ein-
hver segi satt allt í einu við þig:
„Mundu!“ Minni þitt fer ekki
sjálfkrafa að grafa upp einhverja
mynd frá liðnum tíma. Þú starir
aðeins hissa á þann, sem ávarp-
aði þig, eða spyrð: „Eftir hverju
á ég að muna?“
Hugmyndatengslin eru kveikja
minnisins, ef svo mætti aS orði
kveSa. Kunningi þinn verður að
segja: „Mundu eftir fæðingardegi
þínum“ — eða: „Mundu eftir þvi,
sem þú borðaðir í morgun.“
Minni þitt verður ekki virkt, fyrr
en það kemst í tengsl viS fæð-
ingu þína eða morgunverðinn,
sem þú borðaðir. Þegar minnzt
er á fæðingardag þinn, birtist i
hugskoti þínu ákveðin tala, mán-
uður og ár. Þú hefur munað.
Hugmyndatengslin eru svo ná-
tengd sjálfu minninu, að þau eru
sennilega mkiilvægasta hjáipar-
tækið til að hressa upp á lélegt
minni.
Minninu hefur verið líkt við
vöðva. Ef maður notar það, mun
þaS þroskast og verða traust og
heilbrigt, en sé það vanrækt,
verður það ótraust og glompótt.
★