Úrval - 01.12.1961, Side 40

48
ÚR VAL
„Látum þá fara til Ameriku
óhindraða, sem þangað vilja
fara. En látum þá hafa svo
margs að minnast, látum þá
hafa svo mikils að sakna, að
þeir komist hvergi nema heim
aftur, þegar þeir að skilnaði
hvarfla augum til hlíðarinn-
Þetta var hið jákvæða og si-
gilda innlegg Stefáns. Og hvað
gerði hann svo sjálfur?
í timarft sitt Stjörnuna, skrif-
aði hann um frystihús og ishús.
Voru það leiðbeiningar um
byggingu slíkra húsa. Taldi
hann mikla nauðsyn fyrir ís-
lendinga að koma sér upp
frystihúsum til þess að geyma
þar síldina sem nýja til beitu,
en auk þess til að verja ýmis
matvæli skemmdum.
Þá setti Stefán fram hugmynd-
ina um að nota straumferjur
á ám á íslandi. Hann lýsti þessu
svo: „Straumferjur eru að því
leyti líkar svif-ferjum, að þær
berast fram og aftur yfir um
af afli straumsins. En svo eru
þær hentugri að því leyti, að
þeim má auðveldlega koma fyr-
ir alls staðar, þar sem þörf er
fyrir nokkra ferju, ef annars
straumur er nægilegur."
Hann skrifaði frá Winnipeg
til einstakra manna og blaða
hér heiína til þess að vekja at-
hygli á þessari hugmynd. Jafn-
vel bauðst til að „gera ferjur
fyrir tiltekið afar lágt gjald“.
En hann fékk ekkert svar.
Ein hugmynd hans var sú, að
fengið yrði stórt gufuskip til að
vera til verndar og aðstoðar
bátaflotanum, en jafnframt væri
þetta skip fljótandi fiskverkun-
arstöð. Þetta hjálparskip átti að
veita bátunum „hverskonar
mögulega aðstoð, einkum þegar
brim og ofviðri ógnuðu þeim á
hinum erfiðu og hættulegu sjó-
sóknarleiðum þeirra. Hver veit
nú, nema síðar kunni að verða
eitthvað hugsað út í þetta af
einhverjum?" sagði hann. Og
hvað hefur gerzt?
Á þessum árum nokkru fyrir
aldamót skrifaði hann frá
Winnipeg landsstjórn fslands og
skýrði henni frá „nýrri gerð
opinna báta, er væru svo út-
búnir (með lofthólfum og vatns-
hólfum, er mætti tæma og fylla
að vild, hvenær sem væri), að
þeir gætu ekki sokkið eða af
kili farið, í hvaða ósjó eða of-
viðri er fyrir kæmi, ef þeir
væru ekki ofhlaðnir, — ekki
hlaðnir umfram fastákveðinn
hleðsluþunga. -— Þeir skyldu
hafa centrumborð (niður úr
kilinum), eins og tíðkast í Am-
eriku, er tryggja það, að þeim
„tekur“ betur og „þola“ mikið
betur siglingu en annars.“ Við