Lögfræðingur - 01.01.1900, Side 33

Hundraðatsal á jörðum.
33
í Grágás segir svo: «Sá maðr er leigir landskalhafa
hús, sem hann þarfn1), og er þetta auðsjáanlega samkvæmt
þeirri aðalreglu, að öll nauðsynleg hús á jörðinni skuli
fylgja henni sem lögfylgjur hennar.
þ>að er óþarfi að færa miklar sönnur á þetta. f>að eitt
er nóg að segja, að í fornum brjefum um kaup og sölu á
jörðum er aldrei sjerstaklega talað um húsin á jörðinni,
sem væri allsendis ómögulegt, ef að eins nokkur hluti
húsanna hefðu verið lögfylgja jarðarinnar, eins og nú er;
menn sleppa að nefna húsin eingöngu af því, að þau að
sjálfsögðu fylgja öll með jörðinni.
1 fornsögunum skal nefna eitt dæmi, sem alveg kem-
ur heim við þetta.
fegar Víga-Glúmur varð að ganga við vígi þorvaldar
króks, varð það að sætt, »at Glúmr galt fverárland, hálft
Katli, syni þmrvalds króks, í föðrbætr, en seldi hálft við
verði.D Síðan keypti Einar |>veræingur landið. »Einar
færði þagat bú sitt um várit, en Glúmr sat þar til ens
efsta fardags. En er menn váru í brott búnir, þá settist
Glúmr í öndvegi ok gerði eigi á brott ganga, þótt at hán-
um værikallat. Hann lætr tjalda skálann, ok vill
eigi svá skiljast við landið sem kotkarlar.«2)
petta kemur alveg heim við það, sem áður er sagt.
Húsin fylgja landinu, hjer er svo langt frá því, að Glúm-
ur rífi niður hús, að bann meira að segja lætur tjalda
skáiann og lætur hann eptir með fullum tjöldum, svo að
honum fari eigi sem kotkörlum, er auðvitað taka allt það
með sjer úr húsunum, sem er eign þeirra, og að rjettu
lagi eigi fylgir húsum og jörð.
1) Grág. II. bls. 443.
2) Víga-Grlúms saga. 26. kap.
Lögfræðingur. IV. 1900.
3