Lögfræðingur - 01.01.1900, Page 90

90
Páll Briem.
Jeg vona, að jeg þurfi eigi að nefna fleira. J>að játa
allir, að atvinnuvegir vorir sjeu á lágu stigi, og það er
meira að segja svo, að nálega allir vilja bæta þá, ef þeir
gætu gert sjer hugmynd um það, hvernig ætti að gjöra
þetta.
Sumir segja að það, sem á ríði, sje að kenna íslend-
ingum að vinna. |>eir segja, að það sje um að gjöra, að
íslendingar geti haft ofan í sig, og þetta geti þeir með
vinnu, en menntun komi eigi einu sinni til greina, því
að bókavitið verði ekki látið í askana, eins og segir í ein-
um gömlum og gildum málshætti þjóðarinnar.
Jeg veit eigi, hvernig þeir vilja kenna fólkinu að
vinna, en jeg skal nefna þá aðferð, sem virðist liggja næst,
og það var kennslan, sem Svertingjarnir í Ameríku fengu
á sínum tíma. ]>að stóðu stöðugt yfir þeim menn með
svipur, til þess að knvja þá áfram í vinnunni. þ>að var
eingöngu hugsað um að kenna þeim að vinna, og mennt-
unin var látin eiga sig. þ>að virðist liggja næst að ætla,
að þessir menn vilji láta ala þjóðina upp á þennan hátt,
og gjöra menn á þennan hátt að sjálfstæðum mönnum.
Svo segja aðrir, að það sje mikið gott að efla mennt-
un í landinu, en fyrst þurfi íslendingar að verða dálítið
efnaðir. íslendingar sjeu of fátækir nú til þess, að leggja
fje fram til menntunarinnar. þ>egar efnin sjeu fengin, þá
sje sjáffsagt að verja fje til hennar, eins og aðrar þjóðir
gjöri, en á meðan vjer sjeum að afla fjárins, þá verði
skólar og menntamál að sætta sig við sult og seyru.
þ>essir menn skoða menntunina gagnslitla, eins og
þjóðin gjörir. þ>eir skoða hana eins og fallegt mál á húsi
eða skraut utan á því, sem eigandinn eigi að láta mæta