Lögfræðingur - 01.01.1900, Page 99

Menntun barna og unglinga.
99
milj. franka til þess að byggja leikhúsið í Parísarborg, en
á sama tíma var að eins varið 5 milj. franka af ríkissjóði
til barnamenntunarinnar á öllu Frakklandi.]) Eptir
ófriðinn sáu Erakkar alveg eins og Austurríkismenn, að
það var menntunin, sem veitti Prússum yíirburðina. «Vjer
verðum að taka mótstöðumenn vora til fyrirmyndar»,
sagði einn af helstu skólamönnum Frakka um þær mundir.
nEptir ófriðinn 1870—71 tóku skólamál á Frakklandi fá-
dæma framförumu segir prófessor Petersilie, nafnkunnur
þýskur vísindamaður, og bann bætir við: »J>að sjest Ijóst
af skjölum og skilríkjum, að Frakldand hefur haft ósegj-
anlega mikið gagn af þessum ófriði og haft af honum
þann ávinning í andlegum efnum, að í veraldarsögunni
verður honum einungis jafnað við endurfæðingu hinnar
þýsku þjóðar eptir ófarirnar í ófriðnum 1806—1807.« 1 2)
Jeg get nefnt fleiri dæmi, sem sanna það, að það er
fyrst á neyðarinnar og hörmungarinnar tímum, sem þjóð-
irnar læra að þekkja, hvað til síns friðar heyrir, og það
er einkennilegt, að það skuli hafa verið stríðin og bardag-
arnir, sem fyrst sannfærðu þjóðirnar um þýðingu skóla og
menntunar.
Á Englandi hefur það eigi verið hin hvatlega neyð
ófara og ósigurs, sem hefur beygt þjóðina, og þess vegna
hefur menntamálið átt þar næsta erfitt uppdráttar. Eptir
langa mæðu sannfærðust Englendingar um það, að mennt-
1) í fyrra yar yarið til barnaskóla, sveitakennara og kennslu
heyrnar- og mállausra barna af landssjóði um 16 þús. kr.
Bankahúsið í Reykjavík kostaði liðlega 80 þús. kr. Hlut-
fallið er alveg eins.
2) Petersilie, Dr. A. Das öffentliche Unterrichtswesen. Leipzig.
1897. I. bls. 219— 220.
7*