Lögfræðingur - 01.01.1900, Page 101

Menntun barna og unglinga.
101
ýmsan hátt svo aðþrengdir, að það megi heita að neyðin
sje búin að berja að dyrum, og þess vegna gæti jeg hugs-
að mjer, að menn fari að efast um að það sje rjett, að
það geti gengið eins og hingað til, svo sem sveitarmenn
sögðu, þegar veittar voru 50 kr. til barnakennslunnar. En
ef svo skyldi fara, að menn færu að álíta, að það gæti
ekki gengið eins og hingað til, þá verður menntun þjóð-
arinnar efst á blaði.
J>að erneyðin, sem getur sannfært jafnvel heimskingj-
ana. Og hún getur meira. Hún getur sameinað þá krapta,
sem öfund og óvild hafa sundrað. Hún getur bundið
saman þau bönd, sem rígur og rógur hafa slitið. Og hún
getur gjört meira kraptaverk. Hún getur opnað þá pyngju,
sem lokuö heíir verið af þeim þremur nornum: sjálfselsku,
tortryggni og vanþekking.
Jeg má til að tala um þessar tvær síðast nefndu
nornir, því að þær halda fastast um peningjapyngjuna, og
eru nákomnar hvor annari.
Tortryggnin er varasemi vanþekkingarinnar, og því
má heita, að hún sje af góðu bergi brotin í aðra ættina.
Faðir hennar má heita Varkár. Hin ættin er ekki góð,
því að móðir hennar er engin önnur, en vanþekkingin.
Jeg set sem svo, að einhver kæmi fram með þá til-
lögu, að landsmenn opnuðu pyngjuna og veittu til barna-
og unglingamenntunar 2—3 kr. á mann af almannafje,
svo að vjer kæmumst með tærnar þangað, sem Færeying-
ar með tilhjálp Dana hafa nú hælana; þá kæmi tortrvggni
þegar fram með sín mótmæli. Ef tillagi væri fátækur, þá
væri þegar í stað svarað: »Hvað vill hann tala um fjár-
framlögur, fátæklingsgarmurinn, sem varla á bót á flík-
urnar sínar! Hann leggur víst ekki mikið til sjálfur.«