Samvinnan - 01.03.1931, Blaðsíða 92

86
S A M V I N N A N
fjár, og franska stjórnin reyndi öll ráð til þess að komast
yfir þýzka víxla og jafnvel enska, til þess að greiða með
skuld sína. Afleiðingin af þessari víxlaverzlun1) varð sú,
að víxilgengi þýzkra og jafnvel enskra víxla hélzt lengi
langt yfir nafnverði.
IX.
Hækkun forvaxta.
Þegar svo stendur á, að miklar greiðslur eiga fram að
fara til útlanda. verða bankarnir alltaf að vera við því bún-
ir, að þurfa að innleysa mikið af seðlum sínum. Þar eð
ekki er unnt að greiða slíkt fé með seðlum, heldur með
málmpeningum, þá neyðast menn til að leita til bankanna
til þess að fá seðlunum breytt í málmpeninga.
Ef t. d. uppskerubrestur verður í Frakklandi, svo að
*) Víxlaverzlun (arbitrage) er allflókin viðskipti. Hún er
í því fólgin að kaupa millilandavíxla, þar sem þeir eru ódýrir, og
selja þá aftur, þar sem þeir eru dýrir. Lundúnavíxlar eru t. d.
lceyptir og seldir í París og ennfremur á öllum heldri verzlunar-
stöðum heimsins. Séu þeir nú mjög dýrir í París, geta menn þar
keypt þá á einhverjum öðrum markaði, þar sem þeir eru ódýr-
ari, vegna þess að meira býðst af þeim. þeir, sem leggja stund a
víxlaverzlun, eyða mestum tíma sínum við símann, til þess að
spyrjast fyrir um víxilgengið á þeim og þeim stöðum.
Víxlaverzlunin léttir mjög undir með öllum löndum um
skuldagreiðslur. Hvert land, sem skuldar meira en það á úti-
standandi, hefir hátt víxilgengi. ]tað getur því ekki jafnað viö-
sldpti sín með kvittunum. En það verður unnt með því móti,
að láta víxlakaupmenn kaupa víxlá í útlöndum (og þeir kaupa
þá aðeins í þeim löndum, sem eiga meira útistandandi en þan
skulda, því að í þeim löndum einum er hægt að fá ódýra víxla).
Skuldajöfnuði er yfirleitt ekki liægt að ná, ef aðeins eru not-
aðir víxlar tveggja landa. Frakkar kaupa t. d. miklu meira af
Rússum en þeir selja þangað. Aftur á móti kaupa þeir miklu
minna af Englendingum en þeir selja til þess lands.