Andvari - 01.01.1975, Blaðsíða 90

88
GUTTORMUR J. GUTTORMSSON
ANDVARI
notað sem spítali. Sögunarmylnu þá
stærstu, sem nokkumtíma hefir verið á
milli vatnanna, keyptu þeir Friðjón og
Sigtryggur og settu niður á Möðruvöllum
og starfræktu í mörg ár. Hafði fjöldi ís-
lendinga atvinnu við mylnuna á sumrin,
en við bjálkaúttöku á vetrum. Eftir að
þessi mylna var flutt burt, setti Gestur
Oddleifsson upp mylnu á sömu stöðvum
og sagaði af miklum dugnaði. - Mylna
sú varð síðar eign Kristjóns Finnssonar.
Tók hann upp það nýmæli að láta hana
vinna nótt og dag - saga sem fiðlara fyrir
dansi duglegra verkamanna. Auk þessara
ofangreindu sögunartækja voru ýms
smærri í notkun um alla nýlcnduna.
Bátasmíði hófst þegar á fyrsta frum-
býlingsárinu í Fljótsbyggð, á Mikley og
víðar í Nýja-íslandi. Byrjað var á allstór-
um bát, kjölurinn lagður og nokkur bönd
fullgerð, síðan hætt við allt saman. En
búið var að gefa bátnum nafnið Vindigo
eða Vittigo. Ég man, að móðir okkar Vig-
fúsar hastaði á okkur, ef okkur varð á að
láta okkur bátsnafnið urn munn fara, því
það þýddi á Cree indíánisku Djöfullinn.
Man ég eftir, að tvö rif úr Vindigo lágu
lengi ofan jarðar fyrir norðan prentsmiðju
Framfara. Hverjir það voru sem stóðu að
þessu bátsmíði og hvers vegna var við það
hætt, er nú gleymt. Fyrsta tvímastraða
skipið, sem ég man eftir, hét Bláus og var
eign nokkurra bænda í Fljótsbyggð. Var
það í förum um skeið milli Fundiþorps
og Crossing (Selkirk). Fyrsti bátur, sem
Mikleyingar áttu tvímastraðan, hét Borð-
eyringur, allstór og mjög vel smíðaður af
Stefáni Jónssyni, sem þá bjó á Borðeyri á
Mikley, föður Kjartans skipstjóra. Var
Borðcyringur lengi í förum milli Mik!-
eyjar og Crossing. Hann þótti með af-
brigðum stöðugur, lenti eitt sinn í ofviðri
svo miklu, að fremra seglið rak þóftuna,
sem mastrið var fest við, í gegnum súðina
„og datt í sjóinn". Eftir Victoríutímabilið,
sem síðar verður frá sagt (því Fljótsbúar
áttu sitt Victoríutímabil, kennt við Vict-
oríu, gufuskip þeirra Friðjóns og Sig-
tryggs), rak Friðsteinn Sigurðsson verzlun
um nokkur ár. Hann átti stóran og forn-
legan York bát, tvímastraðan, og hafði í
siglingum milli Möðruvalla og Crossing.
Formaður á þeim kugg var Eiríkur Ey-
mundsson, ef til vill sá bezti sjómaður,
sem á Winnipegvatn hefir komið. Sigvaldi
Þorvaldsson var annar sjógarpur samtíða
Eiríki. Hann átti stóran bát tvímastraðan
smíðaðan af Kristjáni frá Geitareyjum.
Hann hét Kristján, en síðar vatni ausinn
og nefndur Lára frá Lundi. Hún var
lengi í förum og flutti meðal annars póst
milli Selkirk og Lundiþorps. Fram undan
Breiðuvík kom stóralda inn fyrir borð-
stokkinn, svo allt varð vatnsósa, þ. á m.
pósturinn. Tók þá stjórnin þvert fyrir, að
póstur yrði fluttur vatnsveg. Rann þá upp
það tímabil, er Gestur Oddleifsson bar
póstinn á bakinu — 10 fjórðunga - milli
Sclkirk og íslendingafljóts á ófærum vegi.
Strandarbræður, svonefndir, áttu stóran
bát tvímastraðan og héldu lengi uppi sigl-
ingum milli Selkirk og Árness. Jón
Kafteinn, faðir Snæbjörns Johnsons
dómsmálaráðherra, átti stóran seglbát og
sigldi hrafnistubyr fram og aftur milli
Gimli og Selkirk (áður Crossing). Þcir
Bergþór og Einar Þorkelsson áttu stóran
bát tvímastraðan og héldu uppi sigling-
um milli Mikleyjar og Selkirk. Annars
áttu eyjarskeggjar báta stærri og smærri
í tugatali. Hinir miklu athafnamcnn,
bræðurnir Stefán og Jóhannes Sigurðs-
synir, ráku verzlun að Bræðrahöfn í
Breiðuvík (nú Hnausar). Voru þeir hinir
fyrstu, er byggðu frystihús í Breiðuvík og
víða á fiskistöðvum norður með Winni-
pegvatni, og hófu þcir rekstur fiskveiða í
stórum stíl, sem enginn endi hefir á orðið.