Andvari - 01.01.1979, Blaðsíða 108

106
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ANDVARI
í Háva höll. Hann segir, at fyrst vill hann spyrja, ef nökkurr er fróðr maðr inni.
Hár segir, at hann komi ekki heill út, nema hann sé fróðari
Hefst nú mikil spurningakeppni, og er gamanið oft fólgið í því að hæðast
að spyrjandanum, ef ófróðlega eða undaílega þykir spurt. Skemmtilegt dæmi
um það er þessi frásögn:
Þá mælti Gangleri: „Hvat hafa Einherjar at drykk, þat er þeim endist
jafngnógliga sem vistin, eða er þar vatn drukkit?"
Þá segir Hár: „Undarliga spyrðu nú, at Alföðr mun bjóða til sín konungum
eða jörlum eða öðrum ríkismönnum ok muni gefa þeim vatn at drekka. Ok þat
veit trúa mín, at margr kemr sá til Valhallar, er dýrt myndi þykkjast kaupa vatns-
drykkinn, ef eigi væri betra fagnaðar þangat at vitja, sá er áðr þolir sár ok sviða
til banans. Annat kann ek þér þaðan segja. Geit sú, er Heiðrún heitir, stendr
uppi á Valhöll ok bítr barr af limurn trés þess, er mjök er nafnfrægt, er Léraðr
heitir, en ór spenum hennar rennr mjöðr sá, er hon fyllir skapker hvern dag.
Þat er svá rnikit, at allir Einherjar verða fulldrukknir af.“
Þá mælti Gangleri: „Þat er þeim geysihaglig geit. Forkunnargóðr viðr mun
þat vera, er hon bítr af.“
Eitt sinn tekst Ganglera að snúa vörn í sókn, er hann spyr, hvort Þór hafi
hvergi svá farit, að hann hafi hitt fyrir sér svá ríkt eða rammt, at honum hafi ofrefli
verit fyrir afls sakar eða fjöikynngi."
Hár og Jafnhár færast undan að svara þessari spurningu og vísa henni til
Þriðja, er vita muni
„sönn tíðendi af at segja, ok muntu því trúa, at hann mun eigi ljúga nú it fyrsta
sinn, er aldri laug fyrr.“
Þá mælti Gangleri: „Hér mun ek standa ok hlýða, ef nökkur órlausn fæst
þessa máls, en at öðrum kosti kalla ek yðr vera yfir komna, ef þér kunnuð eigi at
segja þat er ek spyr.“
Þriði hrökklast þá til að hefja söguna, þótt honum þyki ekki fagurt að
segja, en það er söguna a'f för Þórs til Útgarða-Loka. Vér sjáum fyrst Þór í fullu
veldi, er hann byrstir sig við bónda þann, er þeir Loki taka gistingu hjá í upp-
hafi ferðarinnar, en ástæðan var sú, að sonur bónda, Þjálfi, hafði ekki við nátt-
verðinn farið svo með beinum annars hafursins sem Þór hafði fyrir lagt.
Vita megu þat allir, hversu hræddr búandinn rnyndi vera, er hann sá, at Þórr
lét síga brýnnar ofan fyrir augun, en þat er sá augnanna, þá hugðist hann
falla myndu fyrir sjónum hans einum saman. Hann herði hendrnar at hamar-
skaftinu, svá at hvítnuðu knúarnir. En búandinn gerði sem ván var ok öll hjúnin,
kölluðu ákafliga, báðu sér friðar, buðu, at fyrir kvæmi allt þat, er þau áttu. En er
hann sá hræðslu þeira, þá gekk af honum móðrinn, ok sefaðist hann ok tók af þeim í
sætt börn þeira, Þjálfa ok Rösku, ok gerðust þau þá skyldir þjónustumenn Þórs,
ok fylgja þau honum jafnan síðan.“