Andvari - 01.01.1979, Blaðsíða 138

136
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ANDVARI
sagt um allan herinn. Síðan fóru Væringjar til tals við borgarmenn ok segja þeim
líflát höfðingja síns, báðu kennimenn veita honum gröft í borginni. En er borg-
armenn spurðu þessi tíðendi, þá váru þeir margir, er þar réðu fyrir klaustrum eða
öðrum stórstöðum í borginni, þá vildi hverr gjarna þat lík hafa til sinnar kirkju,
því at þeir vissu, at þar myndi fylgja ofr mikit. Skrýddist þá allr fjölði kennimanna
ok gekk út ór borginni með skrín ok helga dóma ok gerðu fagra prócessiónem. En
Væringjar gerðu ok mikla líkferð; var þá líkkistan borin hátt ok tjaldat yfir pell-
um, borin þar yfir merki mörg. En er slíkt var borit inn um borgarhliðit, þá
skutu þeir niðr kistunni um þvert hliðit borgarinnar, fyrir hurðirnar. Blésu þá Vær-
ingjar í alla lúðra sína herblástr ok brugðu sverðunum. Þusti þá allr Væringja
herr ór herbúðunum með alvæpni ok hljópu þá til borgarinnar með ópi ok kalli.
En munkar ok aðrir kennimenn, þeir er út höfðu gengit í líkferð þessa, keppðust
hvárir við aðra, at fyrstir ok fremstir vildi út ganga at taka við ofrinu, þá var
þeim nú hálfu meira kapp á því at vera sem first Væringjum, því at þeir drápu
hvern þann, er þeim var næst, hvárt er hann var klerkr eða óvígðr. Væringjar
gengu svá um alla borgina þessa, at þeir drápu mannfólkit, en ræntu alla staði í
borginni ok tóku þar ógrynni fjár.
I 16. kap. scgun-nar segir kostulega frá fé því hinu mikla, er Haraldur hafði
komizt yfir suður í löndum, en hann er nú á heimleið, staddur í Hólmgarði:
En er Haraldr kom til Hólmgarðs, fagnaði Jarizleifr konungr honum forkunnar
vel. Dvalðist hann þar um vetrinn, tók þá í sína varðveizlu gull þat allt, er hann
hafði þannug áðr sent útan af Miklagarði, ok margs konar dýrgripi. Var þat svá
mikit fé, at engi maðr norðr í lönd hafði sét slíkt í eins manns eigu. Haraldr hafði
þrisvar sinnum komit í polútasvarf, meðan hann var í Miklagarði. Þat eru þar lög,
at hvert sinn er Grikkjakonungr deyr, þá skulu Væringjar hafa pólútasvarf. Þeir
skulu þá ganga um allar polútir konungs, þar sem féhirzlur hans eru, ok skal
hverr þá eignast at frjálsu, er höndum komr á.
Gu'll þetta kcmur við sögu síðar, í einum glæsilegasta kafla allrar Heims-
kringlu, 23. og 24. kap. Haralds sögu Sigurðarsonar, þar sem segir frá því,
hversu Haraldur og Magnús konungur Olafsson skiptu með sér ríki og fé:
Magnús konungr lá við land ok hafði landtjald á landi uppi. Hann bauð þá
Haraldi frænda sínum til borðs síns, ok gekk Haraldr til veizlunnar með sex
tigu manna; var þar allfögr veizla. En er á leið daginn, gekk Magnús konungr inn
í tjaldit, þar sem Haraldr sat. Menn gengu með honum ok báru byrðar; þat váru
vápn ok klæði. Þá gekk konungr at inum ýzta manni ok gaf þeim sverð gott,
öðrum skjöld, þá klæði eða vápn eða gull, þeim stærra er tignari váru. Síðast
kom hann fyrir Harald frænda sinn ok hafði í hendi sér reyrteina tvá ok mælti
svá: „Hvárn viltu hér þiggja teininn?" Þá svarar Haraldr: „Þann, er nærri er
mér.“ Þá mælti Magnús konungr: „Með þessum reyrsprota gef ek yðr hálft Noregs-
veldi með öllum sköttum ok skyidum ok allri eign, er þar liggr til, með þeim for-
mála, at þú skalt jafnréttr konungr í öllum stöðum í Noregi sem ek. En þá er vér
erum allir saman, skal ek vera fyrirmaðr í heilsan ok þjónan ok at sæti. Ef þrír
eru tignir menn, skal ek milli sitja. Ek skal hafa konungslægi ok konungsbryggju.