Andvari - 01.01.1929, Side 93

Andvari
Fiskirannsóknir
89
voru járnaðir, lifðu sjaldan lengur.1) — Oft kom fyrir,
að reyðarnar færu út með kálfana veika, fóru þá allt
af norður á ísafjarðardjúp og dóu þá kálfarnir þar.
Faðir minn fekk þar 5 hvali á Iand, er járnaðir voru
hér (?'■ á Arnarfirði), en dóu þar. Hann hafði þinglesið
merki sitt, Á. ]., á járninu og fekk sinn lögákveðna
skotmannshlut úr þeim. — Stórhvalir, sem járnaðir voru,
fóru allt af út úr firðinum, þegar á fyrsta sólarhring,
svo að það heppnaðist ekki að ná þeim.
Faðir minn fekk á land 36 hvali og var 17 ára, þá
hann veiddi þann fyrsta. Matthías, bróðir minn, fekk á
land 5. Þessum hvölum hefir verið skipt niður á nef,
jafnt eftir fólksfjölda á hvert heimili í Auðkúluhreppi, að
undanteknum sporðinum og hnefaalin í þríhyrning út frá
blástursholu, stykki í bein, er skotmaður hefir tekið
fram yfir handa sér, og eina vætt af spiki hafa undir-
ræðarar fengið hver, sem þóknun fram yfir aðra. Þetta
eru stórir peningar fyrir Auðkúluhrepp og óviðjafnan-
legur búbætir, enda stórkostleg gjöf af þeim, er veiddu«.
1) Einn hvalur dó þó hjá Ásgeiri eflir 9—10 hlt., lá sem dauður
eftir kastið, raknaði við aftur og dó svo eftir umgetinn tíma.
Annar hvalur fekk þó enn skjótara dauðdaga og segir Gísli svo
frá því:
„Árið 1879 var Matthías bróðir minn formaður fyrir jaktinni
„Betsemaríu" frá Hæsta-kaupstað á ísafirði og lá í hákarlalegu
c. 40 sjóm. út af Arnarfirði, niðri við ísinn. Kom þá sljettbakur
[Grænlands-sléttbakur] að skipshliðinni, lá svo að segja fast við
hana að öðruhverju á annan klt. og festust í honum hákarlakrók-
arnir, sem auðvitað réttust upp. Firtist þá sléttbakurinn við þetta
og fór að taka út frá skipinu. Tók þá Matthías hákarlalensu og
kastaði ofan 1 blástursholu sléttbaksins; kom blóðgusa upp úr blást-
ursholunni og komst hann ekki niður og eftir fáar mínútur flaut
hann dauður. Sjóslappandi var og þoka, svo að ekki var hægt að
ná hvalnum, enda kom þá svo mikil háhyrningahrota utan um sljett-
bakinn, að ekki sást ! hann og rifu þessi dýr hann þar í sundur*.