Andvari - 01.01.1895, Qupperneq 20

XVIII
Finsen þungt að verða að bera fram á alþingi 1869
frumvörp af hendi stjórnarinnar, sem voru óaðgengi-
legri og ólíkari til samkomulags heldur en hann og
aðrir höfðu átt von á. Varð því staða hans sem
konungsfulltrúa eptir þetta erfiðari bæði á þinginu
1869, 1871 og 1873, meðan stælan stóð um stjórnar-
tnálið á milli stjórnarinnar og alþingis, þótt sam-
■vinna þingsins og konungsfulltrúans að hinu leytinu
væri á báðar hliðar með allri kurteisi og virðingu,
og þrátt íyrir allan ágreining i einstökum atriðum,
könnuðust menn jafnan fúslega við hina góðu kosti
Finsens, sem hann þegar hafði sýnt á þínginu 1867.
Þótt samkomulag eigi næðist um sjálfa stjórnar-
skrána livorki 1867 eða 1869, þótti stjórninni öld-
uugis nauðsynlegt að fá fullnaðarlyktir á fjárhags-
málinu og að ákveða stöðu Islands í ríkinu í sam-
vinnu við. hið danska ríkisþing, og var hvorttveggja
gjört með hinum svo nefndu »stöðulögum« frá 2.
Jan. 1871, sem að vísu hafa sætt miklum og endur-
iteknum mótmælum af Islands hálfu, einkum frá
hinni formlegu hlið, en veittu oss þó í mörgum
greinum mikilsverð réttindi, sem vér höfðum kallað
•eptir og lengi þráð. Með lögum þessum fékk stjórn-
in umráð yfir allmiklu fé, tillagitiu til íslands úr
xíkissjóði, og frjálsar hendur í hinum sérstöku mál-
■efnum íslands, án tilhlutunar af ríkisþinginu. Tók
hún nú það ráð að efla urnboðsvaldið f landinu, og
að því miðaði einkum stofnun landshöfðingjaembætt-
isins, ákveðin með konungsúrsk. 29. Júní 1872.
Skyldi embættið komast á 1. Apríl. næsta ár, og
amtmannsembættin sunnan og vestan jafnframt
verða lögð undir einn amtmann, er og skyldi vera
stiftamtmaður, en landshötðingjaritari skipaður með
föstum launum á skrifstofu landshöfðingja. Að sjálf-