Andvari - 01.01.1895, Side 38

8
gangar innan um, Heiðin er einna hæst við Sýslu-
stein, 1227 fet, og er bratt þaðan niður í Lónið.
Lónið er í fyrsta áliti einhver hin eyðilegasta
byggð, sem eg hefi séð, láglendið eintómir berir aur-
ar og fjailahringurinn allt í kring gróðurlaus og
skriðurunninn; það fer þó fjarri því, að Lónið sé
svo gæðasnautt, sem allt útlit er til i fyrstu, þar
mun vera mörg matarholan upp til dala og búnast
mönnum hér fremur vel. Lónsbyggðin gengur frá
Lónsvlk upp að fjöllum og takmarkast að norðan
af Austurhorni (eða Hvalsneshorni), en að sunnan
af Vesturhorni (eða Brunnhorni); ganga fjöll þessi
sem þverhnýptir höfðar fram að sjó; öll fjöll, sem
liggja að Lóninu, eru mjög sundur skorin og tind-
ótt og ganga upp af sléttlendinu margir dalir og
dalskorur smáar, yrði hér oflangt að nefna nöfn
fjallanna og smádalanna. Þessi tindóttu fjöll eru
alveg gróðurlaus, þeim megin sem að byggðinni veit
eintómar blágrýtisskriður upp úr gegn, en sumstað-
ar rauðar og gráar liparítskriður, því mjög víða er
bergtegund þessi hér innan um basaltið, en gabbró
er 1 hornunum báðum, er takmarka Lónið, og er sú
bergtegund hvergi annarsstaðar á íslandi. Sléttlend-
ið er nærri eintóm gróðurlaus möl, smáir núnir ba-
salt- og líparítmolar, sem Jökulsá og þverárnar hafa
dreift um alit láglendið. Jökulsá kastar sér ýmist
austur eða vestur og flæmist út um allt, hún ber
fjarskan allan aí möl niður á sléttlendið, en smá-
árnar Karlsá og Reiðará, er renna í Lónafjörð, láta
heldur ekki sitt eptir liggja, þegar vöxtur er í þeim,
þær hafa myndað mestar aurslétturnar1 norðaustan
1) Stórgerða möl og sand fram með ám kalla Skaptfell-
ingar allt af »aura« ; klappaholt og urðir kalla menn í þess-
um byggðarlögum »kraun*.