Andvari - 01.01.1895, Page 154
124
eðaviðauka á stjórnarskráþessari, má bera upp
bæði á reglulegu alþingi og aukaalþingi. Nái
uppástungan um breytingu á stjórnarskránní
samþykki beggja þingdeildanna, skal leysa al-
þingi upp þá þegar og stofna til almennra kosn-
inga að nýju. Samþykki hið nýkosna alþingi
ályktunina óbreytta og nái hún staðfestingu
konungs, þá hefur hún gildi sem stjórnarlög«.
Þessi grein gjörir þá óneitanlega ráð fyrir þvír
að stjórnarskipunarmál íslands sé élclci að fullu og
Öllu til lylda leitt með þessari stjórnarskrá, heldur,
að hreifa megi við henni og meira að segja, að kon-
ungur samþykki breytingar á henni. Nú er það
tekið fram í fyrnefndri auglýsingu 14. febrúar 1874r
að stjórnarskráin sé gefin af frjálsu fullveldi, bvaða
fullveldi er bátt að segja, enginn nauður gat þvi
rekið til. að setja 1 hana nokkur þau ákvæði, er
stjórninni voru móti skapi. Það hefði því verið
betra fyrir blessaða stjórnina, að láta aldrei þetta
mein í »frelsisskrána« heldur en að reka sig svona
meinlega á það með lykli hinnar dönsku stjórnvisku.
Annars ber bæði þetta og annað vitni um það, að
þessi stjórnarskrá hefur fremur verið send hingað
til að sýnast fyrir mönnum, að Danir veittu íslend-
ingum stjórnarbót, heldur en að það hafi í raun og
veru verið meiningin að losa nokkuð verulega um
alríkisfjötrana á Islandi. Ilins vegar er þessi synj-
unarástæða þess ljóst vitni, hvernig greindir og
gætnir menn geta enda komist í leiðinlegustu mót-
sagnir, þegar þeir beita ofurkappi- og skynsamleg-
ar röksemdir brestur. Af sama bergi er brotin við-
bára stjórnarinnar með alríkiseininguna eins og opt-
lega hefur verið sýnt fram á. En einmitt vegna
þess, að röksemdir stjórnarinnar gegn endurskoðun-